Bibliographia Paracelsica/BP185

From Theatrum Paracelsicum

BP185.jpg

BP185
Gerhard Dorn: Fasciculus Paracelsicae medicinae veteris et non novae. Frankfurt am Main: Johann Spieß for Sigmund Feyerabend, 1581.
Sudhoff, Bibliographia Paracelsica, 321-324, n° 185 (Google Books). — VD16 ZV 12166. — USTC: 654736. —
4°. Signatures: (*)4 A–Z8 Aa–Pp8 Qq2 = 158 fols. (316 pages).
[iv], 147, [7] fols. —
Main Language: Latin. —
Sudhoff, Bibliographia Paracelsica:
»Das Buch wird noch 1587 in Feyerabend’s Plakatmesskatalog aufgeführt (vgl. Pallmann a. a. O. S. 188), scheint also nicht sehr stark abgegangen zu sein. Es erschien 1614 in holländischer (No. 297) und 1618 in deutscher Uebersetzung (No. 305).«
Author: Gerhard Dorn
Printer: Johann Spieß
Editions:
Translated as: BP297, BP305.
Sudhoff’s copy (Google Books)
Google Books (DU5MAAAAcAAJ)
Digital copies (Google Books)
Google Books (H19s0l_Hw8QC)
Google Books (17GOPqKlnHQC)
Google Books (rbCkZnbZexIC)
Google Books (FHhVAAAAcAAJ)
Google Books (yCdSAAAAcAAJ)



sig. (*)1r
Title page

sig. (*)1v
Notice by Anonymous [Gerhard Dorn], addressed to the Critic; Latin
Not in Kühlmann/Telle, Corpus Paracelsisticum⇒ Full Text on Theatrum Paracelsicum

sig. (*)2r–(*)3v [4 pages]
Frankfurt am Main, 1 September 1581
Not in Kühlmann/Telle, Corpus Paracelsisticum⇒ Full Text on Theatrum Paracelsicum
Sudhoff, Bibliographia Paracelsica:
»S. (*)2r-(*)3v Widmung an Richard Pfalzgr. b. Rhein. datirt „Francoforti ad Moenum, Anno .. 1581. Calendis Septembris“. Darin heisst es: „Neminem, vt opinor, latere puto ipsum ante mortem admodum paucos edidisse libros, infinitos autem reliquisse, partim propria manu, partim & pro maiori parte amanuensium ex eius ore descriptos, non editos, varijs locis & muris conclusos. Fortasse quòd euenturum praeuideret, vt eius aduersarii (quos Athenienses, istorum puta discipulos vocat) efficerent quocunque modo, ne à suis vbique locorum Typographiarum positis censoribus admitterentur, aut aliàs interciperentur, ac ad hunc aliúmve modum deperirent. Ex aduerso speraret, si tantisper latitassent, futurum vt ab aliquibus probis inuenti viris, ... fato quopiam ederentur .. Haud secus accidit ex parte quàm existimârat, in aliquorum enim Principum manus & potestatem inciderunt, at maximo omnium malo intercessit, vt post illorum obitum in idiotarum tyrannidem delapsi miserrime dilaniati sint. Quorum nonnulli suppresso nomine proprij autoris, sibi labores alienos adscripserunt, interseritis etiam .. infinitis aliorum scribentum, & praesertim aduersariorum autoris, ne agnoscerentur, nugis, at frustra.“ Die Anhänger Hohenheim’s merkten den Betrug. „Plaerique alii surrepticiè clamque descriptos à famulis, dominis tamen inscijs, parua pecunia corraserunt, qui postmodum ab indoctissimis hominibus rursum descriptos plus vigesies magno pretio, toties tamque diuersis personis vendiderunt exemplaria priusquam ederentur, etiam aduersarijs, non anteà quàm suo modo proque arbitrio corrupissent ac deprauassent, quò famam boni viri post mortem denigrarent: omissa in plurimis negatiua particula, vel adiecta in alijs, vt haberent ansam arguendi falsò de contradictionibus. His necdum contenti, singula sunt perperam interpretati contorquentes in sinistram partem iniquissimè.“ Doch das sei alles jetzt am Tage. In diesem Buche wolle er „summam arcanorum Paracelsicorum .. ex dispersis colligere, ac tanquam in formam compendij redigere ... Partitus est in quatuor partes, quarum prima narrat vires atque virtutes rerum naturalium in genere, vitam, mortem & resuscitationem: secunda medicamentorum praeparationes simplices & compositas: tertia morborum internorum & externorum curas: quarta verò vocum obscuriorum ... elucidationes habet“. Erwähnt zum Schlusse auch die „Congeries Paracelsicae Chemiae“ als „coniux“ des „Fasciculus“ (No. 186

sig. (*)4r–Oo3v ‖ f.  –147v [296 pages]
‘Fasciculus Paracelsicae medicinae’, by Gerhard Dorn; Latin
Sudhoff, Bibliographia Paracelsica:
»Bl. 1a-13b Fasciculi Tractatus Primus in 19 Capiteln, nach Hohenheim’s Schrift de natura rerum hauptsächlich verfasst. — Bl. 16a-68a De arcanis rerum naturalium, der 2. Tractat. Arzneibereitungsvorschriften aus den Archidoxen, Präparationen, Chirurgie u. s. w. grossentheils schon in No. 181 vorhanden, welche Arzneibereitung und Theraphie enthält, also z. Th. im Inhalt gleich dem Tract. II u. III des „Fasciculus“. — Bl. 68b-117b ohne Vorrede (als welche die „Conclusio Praeparationum“ S. 68a dient) Tractatus Tertius De Morborum Curis, Ex Medicina Chemica Paracelsi. Im Gegensatz zum 2. Tractat, der auch aus No. 181 stammt, aber systematisch geordnet ist, hat Dorn im 3. Tractat die alphabetische Anordnung wie in No. 181 beibehalten, einiges anders gestellt, weniges zugesetzt, weniges weggelassen, vieles in der äusseren Einkleidung geändert. Im Wesentlichen ist aber der Inhalt von No. 181 mit Tract. II u. III identisch, wie es Dorn überhaupt liebte, frühere Arbeiten in anderer Einkleidung wieder einmal an den Mann zu bringen (vgl. meine Bibliogr. der Paracelsisten und 1569 Anm.). — Bl. 119a-144b Paracelsi Dictionarium Beginnt mit „Acetum philosophorum“ und schliesst mit „Zuuitter, vel zyter, est marcasita“. Meist kurze Artikel, viele aus Toxites No. 154 entnommen. Vgl. No. 198. —«

sig. (*)4r–(*)4v [2 pages]
Preface by Gerhard Dorn, addressed to the Reader; Latin
Not in Kühlmann/Telle, Corpus Paracelsisticum⇒ Full Text on Theatrum Paracelsicum
Sudhoff, Bibliographia Paracelsica:
»Bl. (*)4 Praefatio brevis ad Lectorem zum 1. Theil.«

sig. D2r–D3v ‖ f. 14r–15v [4 pages]
Preface by Gerhard Dorn, addressed to the Reader; Latin
Not in Kühlmann/Telle, Corpus Paracelsisticum⇒ Full Text on Theatrum Paracelsicum
Sudhoff, Bibliographia Paracelsica:
»Bl. 14 u. 15 Vorrede zum Tractat II., worin er klarlegt, was Arcanum sei und was die Allegorie des Homunculus bedeute. Erwidert dabei auf den Vorwurf des verstorbenen Toxites (Anfang 1581 †) gegen Dorn in No. 154: „Non parui refert sanè Paracelsi scripta interpretari germanica, quae etiam à Germanis ipsis vt plurimum non intelliguntur, licet à quodam olim dum viueret conquestum sit, Germanos inferiores, aut Belgas interpretari haec scripta. Sed vt ipsi ob amicitiam viuenti parcendum esse duxi, mortuo magis remittendum: potuit admonere priùs quàm editis scriptis amicum reprehendere, tum quae pollicebatur meliora dare [!].“ Vitiosa sunt & incorrecta, quae ab indoctis passim venalia circumferuntur exemplaria manuscripta, vt plerisque locis non nisi per coniecturam intelligibilia se praebeant.«

sig. R4r ‖ f. 68r
Postface by Gerhard Dorn; Latin
Not in Kühlmann/Telle, Corpus Paracelsisticum⇒ Full Text on Theatrum Paracelsicum
Reprinted in: BP197
Sudhoff, Bibliographia Paracelsica:
»S. 68a am Ende eine Conclusio.«

sig. Gg2r–Gg2v ‖ f. 118r–118v [2 pages]
Preface by Gerhard Dorn, addressed to the Reader; Latin
Not in Kühlmann/Telle, Corpus Paracelsisticum⇒ Full Text on Theatrum Paracelsicum
Sudhoff, Bibliographia Paracelsica:
»Bl. 118 Praefatio zum 4. Tractat.«

sig. Gg3r–Nn4v ‖ f. 119r–144v [52 pages]
‘Paracelsi dictionarium’, by Gerhard Dorn; Latin

sig. Oo1r–Oo3v ‖ f. 145r–147v [6 pages]
Postface by Gerhard Dorn; Latin
Not in Kühlmann/Telle, Corpus Paracelsisticum⇒ Full Text on Theatrum Paracelsicum
Sudhoff, Bibliographia Paracelsica:
»Bl. 145a-147b Conclusio, worin Dorn auch auf Hohenheim’s „expositiones Euangeliorum, Psalterij, aliorúmque sacrorum librorum“ verweist.«

sig. Oo4r
Errata

sig. Oo4v
Blank page

sig. Pp1r–Qq2r [11 pages]
Index; Latin

sig. Qq2r
Colophon

sig. Qq2v
Blank page