Difference between revisions of "Library/16th Century/Hieronymus Reusner, Icones sive imagines virorum literis illustrium (1587)"

From Theatrum Paracelsicum
Line 32: Line 32:
maximâ cum admiratione professus est:
maximâ cum admiratione professus est:
Primus Novæ ac Spagiricæ auctor Medicinæ:
Primus Novæ ac Spagiricæ auctor Medicinæ:
Quam Archidoxis Theophrastiæ, alijs´que libris
Quam Archidoxis Theophrastiæ, alijsq́ue libris
editis propemodùm infinitis longè late´que disseminauit:
editis propemodùm infinitis longè latéue disseminauit:
Qui dira illa vulnera, Lepram, Podagram, Hydropisin, alia´que insanabilia corporis conta-
Qui dira illa vulnera, Lepram, Podagram, Hydropisin, aliáue insanabilia corporis conta-
gia, arte sustulit mirificâ:
gia, arte sustulit mirificâ:
Quin & Commentarijs in sacros libros, & præ-
Quin & Commentarijs in sacros libros, & præ-
Line 41: Line 41:
Eremiticæ sectator vitæ:
Eremiticæ sectator vitæ:
Suus, quàm alterius, esse desiderans:
Suus, quàm alterius, esse desiderans:
Quum bona sua in pauperes distribuenda collocanda´que ordinasset:
Quum bona sua in pauperes distribuenda collocandáue ordinasset:
Fine optato, annos natus XLVII. vitam cum morte commutauit: Anno Christi
Fine optato, annos natus XLVII. vitam cum morte commutauit: Anno Christi
M. D. XLI. Septembris
M. D. XLI. Septembris
Line 67: Line 67:
: Fatidico quondam quæ dedit ipse sono.
: Fatidico quondam quæ dedit ipse sono.
Ecce sinister ibi Doctorculus orbus ocello est,
Ecce sinister ibi Doctorculus orbus ocello est,
: Gemmam autum´que gerens, hunc quoque vinclagerunt.
: Gemmam autuḿue gerens, hunc quoque vinclagerunt.
A dextris Medicos Rediutue libros´que schedas´que
A dextris Medicos Rediutue librośue schedaśue
: Tam laceras propter dogmata manca stupes.
: Tam laceras propter dogmata manca stupes.
Post insigne notat tacito multa abdita sensu:
Post insigne notat tacito multa abdita sensu:
Line 79: Line 79:
: Doctores, animum non vagabunde tuum.
: Doctores, animum non vagabunde tuum.
A Ioue princpium, medium, inem quoque duxit:
A Ioue princpium, medium, inem quoque duxit:
: Commisit soli se´que suos´que Deo.
: Commisit soli séue suośue Deo.
Directam ipse suis sacra Biblia fixit amußim
Directam ipse suis sacra Biblia fixit amußim
: Scriptis: quæ mentis sint monimenta piæ:
: Scriptis: quæ mentis sint monimenta piæ:
Line 91: Line 91:
: Non dubiâ fierent obuia plana fide.
: Non dubiâ fierent obuia plana fide.
Pharmaca nulla fide, sed sensu vera probauit:
Pharmaca nulla fide, sed sensu vera probauit:
: Et si animæ constet spe´que fide´que salus.
: Et si animæ constet spéue fidéue salus.
Fidus enim à morbis populos´que duces´que Machaon
Fidus enim à morbis populośue duceśue Machaon
: Ipsa Machaoniâ sæpe leuauit ope.
: Ipsa Machaoniâ sæpe leuauit ope.
Quid{{Apparatus|Var|Quid|Quit|in some copies}} moror? hic doctus, verax, minime´que superbu
Quid{{Apparatus|Var|Quid|Quit|in some copies}} moror? hic doctus, verax, miniméue superbu
: Pauperibus gratam ferre paratus opem:
: Pauperibus gratam ferre paratus opem:
Candidus & iustus, tùm castis moribus, almæ
Candidus & iustus, tùm castis moribus, almæ
Line 110: Line 110:
<i><poem>
<i><poem>
Ille ego qui tantas infracto pectore curas,
Ille ego qui tantas infracto pectore curas,
Aerumnas, casus´que graues, duros´que labores
Aerumnas, casus&#x0301;ue graues, duros&#x0301;ue labores
Exhausi, & crebro vigilatas ordine noctes,
Exhausi, & crebro vigilatas ordine noctes,
Insanos &aelig;stus, immanis frigor a Brum&aelig;
Insanos &aelig;stus, immanis frigor a Brum&aelig;
Insidias, structos´que dolos, & f&oelig;ta periclos
Insidias, structos&#x0301;ue dolos, & f&oelig;ta periclos
Retia sustinui, diris´que imbuta venenis:
Retia sustinui, diris&#x0301;ue imbuta venenis:
Quum terras omnes, & quum maria omnia circum
Quum terras omnes, & quum maria omnia circum
Ignotas repetens calles, ignota viarum
Ignotas repetens calles, ignota viarum
Compita, pr&aelig;ruptos´que aditus, imos´que recessus
Compita, pr&aelig;ruptos&#x0301;ue aditus, imos&#x0301;ue recessus
Lustrarem, patrio latè seclusus ab {{MarkupUppercase|orbe:}}
Lustrarem, patrio latè seclusus ab {{MarkupUppercase|orbe:}}
Vt generi humano, toti´que ut sedulus orbi
Vt generi humano, toti&#x0301;ue ut sedulus orbi
Prodessem, lepras´que graues, diras´que podagras,
Prodessem, lepras&#x0301;ue graues, diras&#x0301;ue podagras,
Herculeam´que hydram, ac tetr&aelig; contagia pestis
Herculeam&#x0301;ue hydram, ac tetr&aelig; contagia pestis
Hydropis´que almâ frenarem monstra medelâ:
Hydropis&#x0301;ue almâ frenarem monstra medelâ:
: Ille ego, cui Magni mysteria cognita Mundi,
: Ille ego, cui Magni mysteria cognita Mundi,
Tecta´que qui densis Natur&aelig; Arcana tenebris
Tecta&#x0301;ue qui densis Natur&aelig; Arcana tenebris
Ante oculos, ante ora hominum cernenda locaui:
Ante oculos, ante ora hominum cernenda locaui:
Terreno terras erumpens vase reliqui,
Terreno terras erumpens vase reliqui,
Aethereas repetens arces, sacrata´que templa,
Aethereas repetens arces, sacrata&#x0301;ue templa,
{{Pagemark|sig|G1r}} Hîc vbi Dis mistus c&oelig;lesti perfruor aulâ:
{{Pagemark|sig|G1r}} Hîc vbi Dis mistus c&oelig;lesti perfruor aulâ:
Intereà & terris animi monimenta reliqui
Intereà & terris animi monimenta reliqui
Line 141: Line 141:
Deformi ut lacerent augustum vulnere nomen,
Deformi ut lacerent augustum vulnere nomen,
Ah immane scelus: nostris non Manibus illi,
Ah immane scelus: nostris non Manibus illi,
Nec sacro parcunt cineri, extinctis´que fauillis:
Nec sacro parcunt cineri, extinctis&#x0301;ue fauillis:
Lurida virso&aelig; reuomunt conuitia lingu&aelig;:
Lurida virso&aelig; reuomunt conuitia lingu&aelig;:
Et rapti furijs, Lethen, Erebum´que, Stygem´que,
Et rapti furijs, Lethen, Erebum&#x0301;ue, Stygem&#x0301;ue,
Tergeminam´que sonant Hecaten, diram´que Meg&aelig;ram:
Tergeminam&#x0301;ue sonant Hecaten, diram&#x0301;ue Meg&aelig;ram:
Atque alias in me medijs in faucibus Orci
Atque alias in me medijs in faucibus Orci
Vltrices acuunt, toto conamine, belluas:
Vltrices acuunt, toto conamine, belluas:
Line 150: Line 150:
: Sed misera incassum luctatur turba: cerebrum
: Sed misera incassum luctatur turba: cerebrum
Inuidia nequicquam tenues consumet in auras:
Inuidia nequicquam tenues consumet in auras:
Fata obstant, alti´que Iouis veneranda vuluntas.
Fata obstant, alti&#x0301;ue Iouis veneranda vuluntas.
Sunt semel informes disiecti sede Gigantes:
Sunt semel informes disiecti sede Gigantes:
Tetra´que fulmineâ traiecit corpora flammâ
Tetra&#x0301;ue fulmineâ traiecit corpora flammâ
Flammiger Idacides: iacet &aelig;ternum´que iacebit
Flammiger Idacides: iacet &aelig;ternum&#x0301;ue iacebit
{{Pagemark|sig|G1v}} Obrutus Enceladus, vasti qui pondere montis
{{Pagemark|sig|G1v}} Obrutus Enceladus, vasti qui pondere montis
Aestuat, & patulis exspirat faucibus ignes.
Aestuat, & patulis exspirat faucibus ignes.
: Quid pergis vires vltra? quid m&oelig;nia {{MarkupUppercase|veri}}
: Quid pergis vires vltra? quid m&oelig;nia {{MarkupUppercase|veri}}
Ardua, sublimem´que arcum, firmas´que Columnas,
Ardua, sublimem&#x0301;ue arcum, firmas&#x0301;ue Columnas,
Tam leuibus pilis, tam fractis concutis armis,
Tam leuibus pilis, tam fractis concutis armis,
Quisquis es, & nostro tantum te opponis honori?
Quisquis es, & nostro tantum te opponis honori?
Line 168: Line 168:
Ecce etenim surgit pr&aelig;claris sedibus ortum,
Ecce etenim surgit pr&aelig;claris sedibus ortum,
Heroum genus, &aelig;terni Iouis alta propago:
Heroum genus, &aelig;terni Iouis alta propago:
Quod nomen famam´que meam, laudem´que decus´que
Quod nomen famam&#x0301;ue meam, laudem&#x0301;ue decus&#x0301;ue
Hactenus oppressum, totum diffundet in orbem:
Hactenus oppressum, totum diffundet in orbem:
Diuitis ingenij sacris´que tuebitur armis,
Diuitis ingenij sacris&#x0301;ue tuebitur armis,
Insanos morsus contra, stimulos´que furentes:
Insanos morsus contra, stimulos&#x0301;ue furentes:
Hoc celsum celsâ Paracelsum sede locabit,
Hoc celsum celsâ Paracelsum sede locabit,
Nomina perpetuis ornatum clara triumphis.
Nomina perpetuis ornatum clara triumphis.

Revision as of 17:48, 1 March 2023

Library — Texts on Paracelsus
16th Century
Hieronymus Reusner, Icones sive imagines virorum literis illustrium
Editor: Edited by Julian Paulus
Source: Hieronymus Reusner: Icones sive imagines virorum literis illustrium, Straßburg , sig. F7r-G1v
Quote as: https://www.theatrum-paracelsicum.com/index.php?curid=1709
VD16: VD16 R 1427
Digital copies: Google Books (7zEYAAAAMAAJ&pg=PA108)
Google Books (mlJhAAAAcAAJ&pg=PP112)
Google Books (IZD1Yo_flUUC&pg=PA54-IA1)
Back to Texts on Paracelsus


[sig. F6v] Theophrastvs Paracelsvs Medicus.

⟪Woodcut Portrait of Paracelsus⟫

Inuentum Medicina meum Paracelsica: mysten
Me quoque sacrorum tot sacra scripta probant.

[sig. F7r] Avrelivs Philippvs Theophrastus Paracelsus, aliâs Bombastius, ab Hohenheim, nobili editus familiâ, Anno M. CCCC. XCIII.

Medicinæ vtriusque Doctor inclytus:
Quam Basileæ annis aliquot publico stipendio,
maximâ cum admiratione professus est:
Primus Novæ ac Spagiricæ auctor Medicinæ:
Quam Archidoxis Theophrastiæ, alijsq́ue libris
editis propemodùm infinitis longè latéue disseminauit:
Qui dira illa vulnera, Lepram, Podagram, Hydropisin, aliáue insanabilia corporis conta-
gia, arte sustulit mirificâ:
Quin & Commentarijs in sacros libros, & præ-
terea quibusdam dogmaticis, post se re-
lictis passim cognitus:
Eremiticæ sectator vitæ:
Suus, quàm alterius, esse desiderans:
Quum bona sua in pauperes distribuenda collocandáue ordinasset:
Fine optato, annos natus XLVII. vitam cum morte commutauit: Anno Christi
M. D. XLI. Septembris
die XXIV.

[sig. F7v] In Theophrastvm Paracelsum Medicum.
Epigrammata. Anonymi.

Corpore talis erat Theophrastus is alter Apollo:
Haud feret Appelles, pectore qualis erat.
Ipse lepram, phtisin, podagram, hydropen abstulit ipse
Hermes ceu, dium fundere nouit Asoth.
Doctor doctorum doctißimus, arte medendi,
Qualibet ac Sophiâ, quam Philotechne colis
Hunc relege, & normas Paracelsi cum Paramiro
Disce: eris hinc omni tutus ab interitu.
Nunc cape per canones Theophrastum cum Paragrano:
Erronum næuos non imitare tetros.
Hunc sequere, & nugas Galeni cum Microtechna,
Et Labyrinthæis linque relinque libris.
Hunc Lyra mireris, Ptolemæe hunc, hunc Stagirita,
Bartole siue legas, siue Auicenna legas,
Huic adpicta vides, nostro benè congrua seclo,
Fatidico quondam quæ dedit ipse sono.
Ecce sinister ibi Doctorculus orbus ocello est,
Gemmam autuḿue gerens, hunc quoque vinclagerunt.
A dextris Medicos Rediutue librośue schedaśue
Tam laceras propter dogmata manca stupes.
Post insigne notat tacito multa abdita sensu:
Per duplicem mandu sphærulam, et octo cruces.
[sig. F8r] Orbibus affixos flores perpende sacratos:
Cur trifida in medio cœlica gemma nitet?
Ad latus omne pias cernis, dicta aurea, voces:
Perpetuò has viuens pectore & ore tulit.
Hoc duce Naturam atque Deum sectabimur vnos
Doctores, animum non vagabunde tuum.
A Ioue princpium, medium, inem quoque duxit:
Commisit soli séue suośue Deo.
Directam ipse suis sacra Biblia fixit amußim
Scriptis: quæ mentis sint monimenta piæ:
Sub quorum æthereos perspexit cortice fructus:
Qui fructus oculos non latuére suos.
Denique Naturæ penetralia nouit alumnæ:
Quod de Alazothe, Sale & Sulphure cuncta creat.
Qvattuor hinc doctâ benè condidit arte Columnas,
Omnibus has posuit, saxea fulcra, Sophis:
Singula quò scitu iucunda & commoda nobis
Non dubiâ fierent obuia plana fide.
Pharmaca nulla fide, sed sensu vera probauit:
Et si animæ constet spéue fidéue salus.
Fidus enim à morbis populośue duceśue Machaon
Ipsa Machaoniâ sæpe leuauit ope.
Quid[v1] moror? hic doctus, verax, miniméue superbu
Pauperibus gratam ferre paratus opem:
Candidus & iustus, tùm castis moribus, almæ
Integrum vitæ ritè peregit iter.
[sig. F8v] Ergo vipero Theophrastomastiges ore
Innocuum nocui ne lacerate virum.
Lumine pro tanto, Medico sit gratia summo:
Ingenio is similes det Theophraste tuo.


Theophrastvs Paracelsvs Veritatis Amatori.

Ille ego qui tantas infracto pectore curas,
Aerumnas, casuśue graues, durośue labores
Exhausi, & crebro vigilatas ordine noctes,
Insanos æstus, immanis frigor a Brumæ
Insidias, structośue dolos, & fœta periclos
Retia sustinui, diriśue imbuta venenis:
Quum terras omnes, & quum maria omnia circum
Ignotas repetens calles, ignota viarum
Compita, præruptośue aditus, imośue recessus
Lustrarem, patrio latè seclusus ab orbe:
Vt generi humano, totíue ut sedulus orbi
Prodessem, lepraśue graues, diraśue podagras,
Herculeaḿue hydram, ac tetræ contagia pestis
Hydropiśue almâ frenarem monstra medelâ:
Ille ego, cui Magni mysteria cognita Mundi,
Tectáue qui densis Naturæ Arcana tenebris
Ante oculos, ante ora hominum cernenda locaui:
Terreno terras erumpens vase reliqui,
Aethereas repetens arces, sacratáue templa,
[sig. G1r] Hîc vbi Dis mistus cœlesti perfruor aulâ:
Intereà & terris animi monimenta reliqui
(Thesaurum ingentem) nostrum testantia nomen.
Quin etiam illustri clarum de lumine lumen
Accendi, radios totum quod spargat in orbem:
Cernere quò possent, quantis erroribus acti
Mortales, alto fuscarint lumina somno:
Hæc sunt, quæ terræ (sic dijs mandantibus) ipse
Munera discedens dederam: pro munere rursus
Quid tribuunt Roades, ingratæ pondera terræ.
Surgentem infesti tentant extinguere famam,
Deformi ut lacerent augustum vulnere nomen,
Ah immane scelus: nostris non Manibus illi,
Nec sacro parcunt cineri, extinctiśue fauillis:
Lurida virsoæ reuomunt conuitia linguæ:
Et rapti furijs, Lethen, Erebuḿue, Stygeḿue,
Tergeminaḿue sonant Hecaten, diraḿue Megæram:
Atque alias in me medijs in faucibus Orci
Vltrices acuunt, toto conamine, belluas:
Flectere dum nequeunt superos, Acheronta fatigant.
Sed misera incassum luctatur turba: cerebrum
Inuidia nequicquam tenues consumet in auras:
Fata obstant, altíue Iouis veneranda vuluntas.
Sunt semel informes disiecti sede Gigantes:
Tetráue fulmineâ traiecit corpora flammâ
Flammiger Idacides: iacet æternuḿue iacebit
[sig. G1v] Obrutus Enceladus, vasti qui pondere montis
Aestuat, & patulis exspirat faucibus ignes.
Quid pergis vires vltra? quid mœnia veri
Ardua, sublimeḿue arcum, firmaśue Columnas,
Tam leuibus pilis, tam fractis concutis armis,
Quisquis es, & nostro tantum te opponis honori?
Parce precor miles, tibi tu mollißime parce:
Si quæris fragili deformem illidere dentem,
Infringes solido, propriâ delusus ab arte.
Quin nec sola mei pugnant monimenta laboris,
Nec sola in terris, nullis ducentibus, errant:
Sed tuta incedunt validis stipata cateruis.
Ecce etenim surgit præclaris sedibus ortum,
Heroum genus, æterni Iouis alta propago:
Quod nomen famaḿue meam, laudeḿue decuśue
Hactenus oppressum, totum diffundet in orbem:
Diuitis ingenij sacriśue tuebitur armis,
Insanos morsus contra, stimulośue furentes:
Hoc celsum celsâ Paracelsum sede locabit,
Nomina perpetuis ornatum clara triumphis.
Nec procul ista dies: video surgentis Eoo
Claros Luciferi radios albescere cœlo.


Apparatus

Variants

  1. Quid] Quit in some copies