Satirical poem “Manes Galeni”, Basel, no date (1527)

From Theatrum Paracelsicum


Satirical poem “Manes Galeni”, Basel, no date (1527)

Names in this document: Wendelin Hock

Places in this document:

Sources

Primary Sources

A – Basel, Staatsarchiv, St. 73. D. 18 <Signatur nach Schubert/Sudhoff>

Reproductions

Older Editions

S – Schubert/Sudhoff 2 (1889), S. 35–36

Paracelsus ed. Sudhoff Bd. 4, S. 647

Strunz (1903), 120-121; Abdruck nach Schubert/Sudhoff

Sudhoff: Leben, 38-39

Modern Editions

Translations

Secondary Sources

Sudhoff: Leben, 38-43

Bittel: Elsässer Zeit 60, 69

Sticker 42

Peuckert: Paracelsus, Repr. 1976, S. 151, 432

Peter Mario Kreuter: Paracelsus und die deutsche Sprache. Nebst Anmerkungen zur deutsch-lateinischen Mischsprache temporibus Theophrasti et Lutheri; DOI 10.1515/9783110218879.201

Ute Frietsch: Theophrast von Hohenheim im Konflikt mit der Universität Basel; DOI 10.30965/9783846767832_008

NAP 7 (1954); https://www.paracelsus-gesellschaft.ch/nap/NAP_NF_01(1987).pdf

Joachim Telle: Die Schreibart des Paracelsus im Urteil deutscher Fachschriftsteller des 16. und 17. Jahrhunderts; https://www.jstor.org/stable/25803649

Uwe Pörksen: Zur Geschichte deutscher...; https://library.oapen.org/bitstream/handle/20.500.12657/40145/1/9783110692716.pdf

Uwe Pörksen: Wissenschaftssprache und Sprachkritik, 1994, S. 20; https://books.google.de/books?id=_dlscPJwqV4C&pg=PA20

Joachim Telle: Paracelsus in pseudoparacelsischen Briefen; 10.1002/bewi.200401012

NAP NF 1 (1987); https://www.paracelsus-gesellschaft.ch/nap/NAP_NF_01(1987).pdf

Hanns-Peter Neumann: Wissenspolitik in der frühen Neuzeit am Beispiel des Paracelsismus; DOI 10.1515/9783110241068.255

Blaser: Paracelsus in Basel

NAP NF 20/21 (2006/2007), 150 = Joachim Telle: Paracelsus in pseudoparacelsischen Briefen

Antaios 11 (1970), 392

M. Roth: Paracelsus in Basel, in: Correspondenz-Blatt für Schweizer Aerzte 35/15 (1905), 483-488, esp. 487; https://books.google.de/books?id=TLI1AQAAMAAJ&pg=PA483

Nova acta Leopoldina, ca. 1941, S. 70


Text

Text according to Strunz (1903)

Manes Galeni adversus Theophrastum, sed potius Cacophrastum.

Audi qui nostrae laedis praeconia famae,
Et tibi sum rhetor, sum modo mentis inops,
Et dicor nullas tenuisse Machaonis artes,
Si tenui, expertas abstinuisse manus.
Quis feret haec? viles quod nunquam novimus herbas
Allia nec cepas. novimus helleborum.
Helleborum cuius capiti male gramina sano:
Mitto, simul totas imprecor anticyras.
Quid tua sint fateor spagyrica sompnia, Vappa,
Nescio, quid sit ares, quidve sit yliadus,
Quidve sit Essatum et sacrum inviolabile Taphneus,
Et tuus Archaeus, conditor omnigenus.
Tot nec tanta tulit portentosa Africa monstra,
Et mecum rabida prelia voce geris?
Si iuvat infestis mecum concurrere telis,
Cur Vendelino turpia terga dabas?
Dispeream si tu Hippocrati portare matellam
Dignus es, aut porcos pascere, Vappa, meos.
Quid te furtivis iactas cornicula pennis?
Sed tua habet falsas gloria parva moras,
Quid legeres? stupido deerant aliena palato
Verba et furtivum destituebat opus.
Quid faceres demens, palam intus et in cute notus,
Consilium laqueo nectere colla fuit,
Sed vivamus, ait, nostrum mutemus asylum,
Impostura nocet, sed nova techna subit,
Iamque novas Macro cur non faciemus Athenas?
Nondum auditorium rustica turba sapit.
Plura vetant Stygiae me tecum dicere leges,
Decoquat haec interim, lector amice vale!

Ex inferis.

Notes

Archaeus:

Vendelino: Wohl ↗ Wendelin Hock

Macro: Macer Floridus

Translation

English Translation (ChatGPT-5, date)

German Translation (ChatGPT-5, date)