Paracelsus, Consilium for Sebald Treyling, 1538

Paracelsus, Consilium for Sebald Treyling, 1538

Names in this document: Sebald Treyling

Places in this document: Wolfsberg

Sources

Primary Sources

H – Paracelsus ed. Huser, Teil 5, S. 121–124

Text

Text according to Huser

CONSILIVM Quod Theophrastus Patri Sebaldi Treylingij Ciui Vvolspergensi ordinauit, Anno Domini 1538.

Theophrasti Paracelsi Consilium: Colicæ & arthritidis ex ea natæ, vera curatio.

Bis in Anno purgetur colicam habens, in Maio & Autumno, aut pilulis sequentibus aut laxatiuo, aut vino essentiali colicæ.

Pilularum descriptio.

Rec. serapini ⟨unciam⟩ ss. dissoluatur per acetum, & coletur, & inspissetur in modum tenacitatis.

{122}Cuius Rec. q. aderit Trochisc. Alhand. ⟨drachmas⟩ j. ss.
  Sp. Hieræ picræ ⟨drachmam⟩ j. Spec. lihtontrib. ⟨scrupulum⟩ j.
  Diagridij ⟨scrupulum⟩ j. gr. vj. Salis gemmæ

Misceantur, F. massa pillularum sec. vsum, formentur pill. N. xj. pro ⟨drachmam⟩ j. cum deauratione, sumantur pro vice vna tres, nocte ante ingressum lecti.

Aliud Laxatiuum.

Rec. Benedict. laxatiuæ ⟨unciam⟩ ss.

Vini essentialis Colicæ Descriptio.

Rec. Rhabarb. ⟨drachmas⟩ ij. Trochisc. alhandal ⟨drachmam⟩ j. Diagridij ⟨scrupulos⟩ ij.
  Euphorbij ⟨scrupulum⟩ j. Bened. laxat. ⟨unciam⟩ ss. Vini ard. ⟨uncias⟩ vij.

Immittantur in vitrum, & clausum per sex dies ita infusum retineatur. Demum exprime & serua cautè, sumatur bis in anno, vt suprà, pro vna vice ⟨drachmam⟩ j. misceatur & sumatur in sero caprino calefacto. Sumpta vna præcedentium purgationum, si quid reliquiarum in intestinis vel colone remanserit, ita vt interdum circa vmbilicum punctio oriatur, post dies duos sequenti clysterio radicitus euacuandum est.

Rec. Iuris Galli j. Quertli, id est, mensuram.
  Bened. laxat. ⟨drachmas⟩ iij. Spec. Hieræ picræ ⟨drachmam⟩ j.
  Olei decocti cum gr. Iuniperi ⟨libram⟩ ss. Misc. F. Enema s. vs.

Incipiente vel inualescente dolore colico,

Rec. olei communis recentis ⟨libram⟩ j.
  Gran. Iunip. post contusionem j. Fierl.
  Cymini Rom. ⟨unciam⟩ ss. Ostrutij ⟨uncias⟩ ij. Euphorbij ⟨drachmas⟩ ij.

Conquassentur omnia simul in clauso cantharo, in aqua ebullienti, secundùm vsum, per 2. vel 3. horas coquantur & misceantur vino Maluatico vel Renfalio calefacto, & bibatur quoties placuerit.

Insuper Rec. residentiam vel reliquias, & adde olei Bened. ⟨drachmas⟩ ij. vel ol. anethini ⟨drachmas⟩ ij. misc. & tepidè vmbilico superponatur & pectini. Et loca doloris inungantur: Hoc iteretur toties, quoties necesse est, semper recale factis & superpositis.

Si verò dolor colicæ præcedentibus potione & vnctione non sedabitur, inungantur loca doloris crebrò, præsertim circa vmbilicum calefacto Balsamo, cuius descriptio sequitur.

Rec. Galbani ter destill. j. Fierl. Ol. Laurini destill. j. halb.
  Fierl. Ol. Terp. ter destill. ij. Fierl.

{123}Addatur ad placitum Castorei ⟨unciam⟩ ss. Euphorbij ⟨drachmas⟩ iij.

Misceantur omnia in vnum & destillentur cum Gummi Hederæ ⟨unciam⟩ j. & F. Bals. & vnctio.

Insuper administretur clysterium sequens consueto & communi vsu.

Rec. Ol. Iunip. prioris descript. j. Fierl. Pingued. Galli ⟨uncias⟩ iij.
  Ol. Aneth. iij. Loth. Ol. Laur. j. Loth. Flor. chamo. M. ij.

Decoquantur simul clauso cantharo per horam, de qua decoctione, Rec. quantum satis pro clysteri cum Iure Galli vel vino Renfalio, & addatur modicum salis communis, & vtatur.

Aliud experimentum in principio colicæ vel paroxysmo præsente.

Rec. Euphorbij in ouo sorbili, vel in haustu calido vini præ
  parati & cariophyllati, cuius descriptio sequitur.

Præseruatiuum vel confortatiuum contra colicam.

Rec. Bened. caryophyll. Acori, Euphragiæ ana M. ij.
  Ostrutij, Gran. Iuniperi, Cymini Romani,
  Saffthew ana ⟨libram⟩ ss. vel circiter.
  Mustum nouum & bonum Mens. xxx.

Imprimantur & ita præseruentur, quo ad vinum omnino defecatum fuerit & clarum, quo vino sæpe vtendum est, præsertim manè pro primo haustu in prandio: Vesperi verò eodem stomachus occludendus est, & potest frigidum vel calefactum sumi ad placitum.

Descriptio Tabul Diacymini.

Quarum omni manè duæ, & semper post cibum vna, sumenda est, ad præseruationem celicæ & ad expellendas ventositates.

Rec. Spec. veteris descript. Diacymini ⟨unciam⟩ j. Addatur
  Baccarum Lauri, Nucleorum gr. Iunip. ana ⟨drachmam⟩ ss.
  Spec. Lithontrib. ⟨scrupulos⟩ ij. Zucchari fini quantum satis
  Fiant Rotulæ s. a.

In calculo & pro inungendis Renibus.

Rec. Oleum vrinæ, debito modo factum (vt scis) infundatur ol. de spica ob odorem, fiat vnctio calido modo & superpositis panniculis pectini, in spina dorsi & lumbis, ac circumquaque, & hoc sæpius iteretur.

Ad membra laxa confortanda.

Rec. olei pinguedinis taxi, eo modo quo vulpinum præparatur q. v. cui addatur vinum ardens q. f. calefactum, & tum inungantur membra contracta. Reliqua sunt, Oleum Benedictum,

Laudanum, Perlarum arcanum, Balsamum, lis vtaris, vt dixi.

{124}Ein Kreutterwein zu machen/ Theophrasti Weiß vnd Rott/ Sommer vnd Winter.

Ist für alle Flüß deß Menschen zuverhütten/ vnd zugebrauchen / Morgens vnnd Nachts ein Trunck gethan/ Rotten im Sommer/ Weissen im Winter.

Winterwein.

Rec. Stertin Weisses Mosts.
  Acori ij. ⟨libras⟩ Chariophyllatæ iij. ⟨libras⟩
  Reupontici j. ⟨libram⟩ Angelicæ ij. Loth.
  Pimpinellæ Tormentillæ
  Diptami ana iij. Loth. Imber ⟨libram⟩ ss.
  Galgant/ Zittwer ana iiij. Loth.
  Zimmetrinden v. Loth. Crammetbeer v. Hand voll.

Alles in ein Sack gebunden/ darein gehangen/ oder nur am bodem lassen ligen/ geuß darauff den Most/ wie man jhn sonst auß der Potting im lesen in die Stertin füllet: Verjese es vber dem Seckel/ nichts mehr darein gelegt: So offt du darauß trinckest/ füll jhn allmahl wieder zu.

Sommerwein.

Rec. ein halb Stertin Rottes Weins/
  Chamædreos, Cichoreæ,
  Veronicæ, Fumi Terræ,
  Endiuiæ, Foliculi Senæ,
  Folior. Ellebori nigri, Valerianæ,
  Ireos ana iiij. Hand voll.

Mit solchen thue wie mit den andern.

Notes

Vvolspergensi] ? wohl Wolfsberg (Lavanttal, Kärnten)