Difference between revisions of "Theological Works of Paracelsus"

From Theatrum Paracelsicum
(36 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 3: Line 3:
== Philosophiae Magnae pars altera: De Vita beata (und Verwandtes) ==
== Philosophiae Magnae pars altera: De Vita beata (und Verwandtes) ==


{| class="wikitable" style="margin:right; width: 80%;"
{| class="wikitable" style="margin:right; width: 100%;"  
|-
|-
! style="width: 20%"| Number  
! style="width: 10%"| Number  
! style="width: 80%"| Text
! style="width: 50%"| Text
! style="width: 10%"| Goldammer Census
! style="width: 10%"| ed. Sudh/Matth
! style="width: 10%"| ed. Goldammer
! style="width: 10%"| ed. Gantenbein
|-  
|-  
|   1 || Liber Prologi in vitam beatam
| <div id="Sudh1">1</div> || Liber Prologi in vitam beatam || I.1/[1] || 1/I || || 1/A2
|-  
|-  
|   2 || Liber de summo et aeterno bono
| <div id="Sudh2">2</div> || Liber de summo et aeterno bono || I.1/[2] || 1/III || || 1/A3
|-  
|-  
|   3 || Liber de felici libertate
| <div id="Sudh3">3</div> || Liber de felici libertate || I.2/[14] || 1/V || 2/I || 1/A4
|-  
|-  
|   4 || Liber de honestis utriusque divitiis
| <div id="Sudh4">4</div> || Liber de honestis utriusque divitiis || I.2/[15] || 1/IX || 2/II || 1/A5
|-  
|-  
|   5 || Liber de officiis, beneficiis et stipendiis
| <div id="Sudh5">5</div> || Liber de officiis, beneficiis et stipendiis || I.1/[6] || 1/VIII || || 1/A7
|-  
|-  
|   6 || Liber de ordine doni
| <div id="Sudh6">6</div> || Liber de ordine doni || I.2/[16] || || 2/III || 1/A8
|-  
|-  
|   6a || Von Kauffleuten
| <div id="Sudh6a">6a</div> || Von Kauffleuten || || || ||
|-  
|-  
|   6b || Liber de votis alienis
| <div id="Sudh6b">6b</div> || Liber de votis alienis || || || || [8/A12]
|-  
|-  
|   7 || Liber de religione perpetua
| <div id="Sudh7">7</div> || Liber de religione perpetua || I.1/[3] || 1/II || || 1/A12
|-  
|-  
|   8 || De ecclesiis veteris et novi testamenti
| <div id="Sudh8">8</div> || De ecclesiis veteris et novi testamenti || I.1/[4] || 1/X || || 1/A13
|-  
|-  
|   9 || Liber de re templi ecclesiastica
| <div id="Sudh9">9</div> || Liber de re templi ecclesiastica || I.1/[5] || || || 1/A14
|-  
|-  
| 10 || Liber de potentia gratiae Die
| <div id="Sudh10">10</div> || Liber de potentia gratiae Dei || I.1/[7] || 1/IV || || 1/A15
|-  
|-  
| 11 || De thoro legitimo
| <div id="Sudh11">11</div> || De thoro legitimo || I.3/[25] || || 2/XII ||
|-  
|-  
| 12 || Liber de thoro, vidua et virgine
| <div id="Sudh12">12</div> || Liber de thoro, vidua et virgine || I.3/[26] || || 2/XV ||
|-  
|-  
| 13 || Liber de nupta, de alienis rebus non concupiscendis
| <div id="Sudh13">13</div> || Liber de nupta, de alienis rebus non concupiscendis || I.3/[27] || || 2/XVI || 1/A10
|-  
|-  
| 14 || Von der Ehe Ordnung und Eigenschaft
| <div id="Sudh14">14</div> || Von der Ehe Ordnung und Eigenschaft || || || 2/XIII ||
|-  
|-  
| 14a || Sermo von der Ehe, gesetzt auf das Wort Gottes: qui potest capere capiat
| <div id="Sudh14a">14a</div> || Sermo von der Ehe, gesetzt auf das Wort Gottes: qui potest capere capiat || I.3/[28] || || 2/XIV || [6/D10]
|-  
|-  
| 14b || Sermo von der Ehe der Priester, gesetzt auf das Wort Mt 19
| <div id="Sudh14b">14b</div> || Sermo von der Ehe der Priester, gesetzt auf das Wort Mt 19 || I.3/[28] || || 2/XIV || [6/D11]
|-  
|-  
| 14c || Die Gefährlichkeit aus dem Ehestand sind die
| <div id="Sudh14c">14c</div> || Die Gefährlichkeit aus dem Ehestand sind die || I.3/[29] || || ||
|-  
|-  
| 15 || Liber de Martyrio Christi et nostris deliciis
| <div id="Sudh15">15</div> || Liber de Martyrio Christi et nostris deliciis || I.1/[8] || 1/VI || || 1/A16
|-  
|-  
| 16 || Liber de remissione peccatorum
| <div id="Sudh16">16</div> || Liber de remissione peccatorum || I.1/[9] || 1/VII || || 1/A17
|-  
|-  
| 16a || De Sanctorum auctoritate, beneficiis, signis et blasphemiis
| <div id="Sudh16a">16a</div> || De Sanctorum auctoritate, beneficiis, signis et blasphemiis || || || || [8/A18]
|-  
|-  
| 16b || (De Vindictis et plagis sanctorum)
| <div id="Sudh16b">16b</div> || (De Vindictis et plagis sanctorum) || || || ||
|-  
|-  
| 17 || Liber de venerandis sanctis
| <div id="Sudh17">17</div> || Liber de venerandis sanctis || I.1/[10] || || || 1/A18
|-  
|-  
| 17a || De Sanctis  
| <div id="Sudh17a">17a</div> || De Sanctis || || || || 1/C3
|-  
|-  
| 17b || Der Heiligen Feier
| <div id="Sudh17b">17b</div> || Der Heiligen Feier || || || ||
|-  
|-  
| 17c || Auslegung des 149. Psalms
| <div id="Sudh17c">17c</div> || Auslegung des 149. Psalms || || || || 1/C1
|-  
|-  
| 17d || Auslegung des 150. Psalms
| <div id="Sudh17d">17d</div> || Auslegung des 150. Psalms || || || || 1/C2
|-  
|-  
| 18 || Liber de resurrectione et corporum glorificatione
| <div id="Sudh18">18</div> || Liber de resurrectione et corporum glorificatione || I.1/[11] || 1/XI || || 1/A19
|-  
|-  
| 19 || De resurrectione mortuorum
| <div id="Sudh19">19</div> || De resurrectione mortuorum || I.1/[19] || || ||
|-  
|-  
| 20 || De Magnificis et superbis
| <div id="Sudh20">20</div> || De Magnificis et superbis || I.2/[22] || || 2/IX || 1/A11
|-  
|-  
| 21 || Liber/Libellus de sursum corda
| <div id="Sudh21">21</div> || Liber/Libellus de sursum corda || I.1/[13] || || || 1/A20
|-  
|-  
| 22 || De sensu et instrumenta
| <div id="Sudh22">22</div> || De sensu et instrumentis || I.2/[18] || || 2/V ||
|-  
|-  
| 23 || De tempore laboris et requiei
| <div id="Sudh23">23</div> || De tempore laboris et requiei || I.2/[17] || || 2/IV || 1/A9
|-  
|-  
| 24 || De virtute humana
| <div id="Sudh24">24</div> || De virtute humana || I.2/[19] || || 2/VI || 1/A6
|-  
|-  
| 25 || De praedestinatione et libera voluntate
| <div id="Sudh25">25</div> || De praedestinatione et libera voluntate || I.2/[20] || || 2/VII ||
|-  
|-  
| 26 || De decem virginibus, ex cap. XXV Matthaei
| <div id="Sudh26">26</div> || De decem virginibus, ex cap. XXV Matthaei || I.2/[21] || || 2/VIII ||
|-  
|-  
| 27 || De generatione et corruptione regnorum
| <div id="Sudh27">27</div> || De generatione et corruptione regnorum || I.2/[23] || || 2/X ||
|-  
|-  
| 28 || De confessione et poenitentia et remissione regnorum
| <div id="Sudh28">28</div> || De confessione et poenitentia et remissione regnorum || I.5/[32] || || 2/XIX ||
|-  
|-  
| 29 || Liber de poenitentiis
| <div id="Sudh29">29</div> || Liber de poenitentiis || I.5/[33] || || 2/XX || 1/B1
|-  
|-  
| 30 || Vom Fasten und Kasteien
| <div id="Sudh30">30</div> || Vom Fasten und Kasteien || I.5/[34] || || 2/XXI ||
|-  
|-  
| 31 || Liber de iustitia
| <div id="Sudh31">31</div> || Liber de iustitia || I.2/[24] || || 2/XI || 1/B4
|-  
|-  
| 32 || De baptismate, Vom Tauf der Christen
| <div id="Sudh32">32</div> || De baptismate, Vom Tauf der Christen || I.4/[30] || 1/XII || 2/XVII ||
|-  
|-  
| 33 || Baptismus, de baptismo
| <div id="Sudh33">33</div> || Baptismus, de baptismo || || || ||
|-  
|-  
| 34 || Libellus de baptismate christiano
| <div id="Sudh34">34</div> || Libellus de baptismate christiano || I.4/[31] || || 2/XVIII || 1/B2
|-  
|-  
| 35 || Liber de imaginibus idolatriae
| <div id="Sudh35">35</div> || Liber de imaginibus idolatriae || I.5/[38] || || 3/VI || 1/B5
|-  
|-  
| 36 || De septem punctis idolatriae christianae
| <div id="Sudh36">36</div> || De septem punctis idolatriae christianae || I.5/[37] || || 3/I || [2/E]
|-  
|-  
| 37 || Liber de sancta Trinitate
| <div id="Sudh37">37</div> || Liber de sancta Trinitate || I.6/[38] || || 3/IV || [2/B]
|-  
|-  
| 38 || De secretis secretorum theologiae / Prologus totius christianae vitae
| <div id="Sudh38">38</div> || De secretis secretorum theologiae / Prologus totius christianae vitae || I.5/[35] || || 3/III || 1/A1
|-  
|-  
| 39 || De genealogia Christi, 9 Bücher
| <div id="Sudh39">39</div> || De genealogia Christi, 9 Bücher || I.5/[36] || || 3/II || [2/C1]
|-  
|-  
| 40 || Fragment de diebus aegyptiacis
| <div id="Sudh40">40</div> || Fragment de diebus aegyptiacis || I.5/[40] || || 3/VIII ||
|-  
|-  
| 41 || Fragment de arte praesaga
| <div id="Sudh41">41</div> || Fragment de arte praesaga || I.5/[41] || || 3/VIII || [8/A8]
|}
|}


== Sermones ==
== Sermones ==


{| class="wikitable" style="margin:right; width: 80%;"
{| class="wikitable" style="margin:right; width: 80%;"  
|-
|-
! style="width: 20%"| Number  
! style="width: 10%"| Number  
! style="width: 80%"| Text
! style="width: 50%"| Text
! style="width: 10%"| Goldammer Census
! style="width: 10%"| ed. Sudh/Matth
! style="width: 10%"| ed. Goldammer
! style="width: 10%"| ed. Gantenbein
|-
| <div id="Sudh42">42</div> || Sermo de sancta trinitate || IV/[9] || || 3/V || [2/D1]
|-  
|-  
| 42  || Sermo de sancta trinitate
| <div id="Sudh43">43</div> || Sermo de partu virginis || IV/[10] || || || [2/D2]
|-  
|-  
| 43  || Sermo de partu virginis
| <div id="Sudh44">44</div> || Sermo de passione domini || IV/[11] || || || [2/D3]
|-  
|-  
| 44  || Sermo de passione domini
| <div id="Sudh45">45</div> || Sermones II ad Clementem VII et chorum cardinalium / Sermones der Erkanntnus / Das Buch der Erkanntnus || IV/[1] || || || [6/D1]
|-  
|-  
| 45  || Sermones II ad Clementem VII et chorum cardinalium / Sermones der Erkanntnus / Das Buch der Erkanntnus
| <div id="Sudh46">46</div> || Sermones de Antichristo (III) || IV/[2] || || || [6/B1]
|-  
|-  
| 46  || Sermones de Antichristo (III)
| <div id="Sudh47">47</div> || Sermones in incantatores (V) || IV/[3] || || || [6/B2]
|-  
|-  
| 47  || Sermones in incantatores (V)
| <div id="Sudh48">48</div> || Sermones in pseudodoctores (IV) || IV/[4] || || || [6/B3]
|-  
|-  
| 48  || Sermones in pseudodoctores (IV)
| <div id="Sudh49">49</div> || Sermo de purgatorio || IV/[5] || || 3/VII || [2/D4]
|-  
|-  
| 49  || Sermo de purgatorio
| <div id="Sudh50">50</div> || Sermo von der Ehe Gesetz (Nr. 14a) und Sermo von der Ehe der Priester (Nr. 14b) || || || || [6/D10], [6/D11]
|-  
|-  
| 51 || Sermo von der Ehe Gesetz und Sermo von der Ehe der Priester
| <div id="Sudh51">51</div> || Sermo ob der weltlich Gewalt über das Blut zu richten hab || IV/[16] || || || [6/D7]
|-  
|-  
| 52 || Sermo, ob der Glaube zu strafen sei
| <div id="Sudh52">52</div> || Sermo, ob der Glaube zu strafen sei || IV/[17] || || || [6/D8]
|-  
|-  
| 53 || Von denen, die aus dem Kloster laufen
| <div id="Sudh53">53</div> || Von denen, die aus dem Kloster laufen || IV/[18] || || || [6/D9]
|-  
|-  
| 54 || Sermo "Date Caesari quae sunt Caesaris et deo quae sunt die"
| <div id="Sudh54">54</div> || Sermo "Date Caesari quae sunt Caesaris et deo quae sunt die" || IV/[8] || || || [6/D3]
|-  
|-  
| 55 || Sermo super verbum domini "Compelle intrare"
| <div id="Sudh55">55</div> || Sermo super verbum domini "Compelle intrare" || IV/[12] || || || [6/D4]
|-  
|-  
| 56 || Sermo "Novum mandatum do vobis"
| <div id="Sudh56">56</div> || Sermo "Novum mandatum do vobis" || IV/[13] || || || [6/D5]
|-  
|-  
| 57 || Sermo "Dilige dominum deum tuum et proximum sicut te ipsum"
| <div id="Sudh57">57</div> || Sermo "Dilige dominum deum tuum et proximum sicut te ipsum" || IV/[14] || || || [6/D6]
|-  
|-  
| 58 || (21) Sermones in similitudines evangeliorum
| <div id="Sudh58">58</div> || (21) Sermones in similitudines evangeliorum || IV/[15] || || || [6/A1]
|-  
|-  
| 59 || (17) Sermones de miraculis Christi super infirmos
| <div id="Sudh59">59</div> || (17) Sermones de miraculis Christi super infirmos || IV/[6] || || || [6/C1]
|-  
|-  
| 60 || (11) Sermones de miraculis Christi super obsessos
| <div id="Sudh60">60</div> || (11) Sermones de miraculis Christi super obsessos || IV/[7] || || || [6/C2]
|-  
|-  
| 61 || Was besessen sei oder heisst
| <div id="Sudh61">61</div> || Was besessen sei oder heisst || || || || [6/D12]
|-  
|-  
| 62 || Schreiben an einen Gelehrten, von Grund des alten und neuen Testaments und unserer Seligkeit
| <div id="Sudh62">62</div> || Schreiben an einen Gelehrten, von Grund des alten und neuen Testaments und unserer Seligkeit || || || ||
|-  
|-  
| 63 || Brief an Luther, Pomeranus und Melanchthon
| <div id="Sudh63">63</div> || Brief an Luther, Pomeranus und Melanchthon || || || || [2/F1]
|}
|}


Line 166: Line 176:


=== Neues Testament ===
=== Neues Testament ===
{| class="wikitable" style="margin:right; width: 80%;"
|-
! style="width: 10%"| Number
! style="width: 50%"| Text
! style="width: 10%"| Goldammer Census
! style="width: 10%"| ed. Sudh/Matth
! style="width: 10%"| ed. Goldammer
! style="width: 10%"| ed. Gantenbein
|-
| <div id="Sudh64">64</div> || Vorrede/Prologus über die vier Evangelisten || II.2/[4] || || || [3/A]
|-
| <div id="Sudh65">65</div> || Auslegung der fünf ersten Kapitel Matthaei ||II.2/[5] || || || [2/F2]
|-
| <div id="Sudh66">66</div> || Die (erste) Auslegung über den Evangelisten Sankt Matthaeum (Mt 1-28) || II.2/[6] || || || [3/B]
|-
| <div id="Sudh67">67</div> || Die ander Auslegung über den Evangelisten Mattheum (Mt 3-25) || II.2/[6] || || || [3/C]
|-
| <div id="Sudh68">68</div> || (Dritte) Auslegung über den Evangelisten Mattheum (Mt 1-26) || II.2/[6] || || || [3/D]
|-
| <div id="Sudh69">69</div> || (4) Evangelium secundum Matthaeum ("Ex principio") ||II.2/[6] || || || [4/A]
|-
| <div id="Sudh70">70</div> || Fragmente zu einem 5. Matthäuskommentar (Mt 6-23) || II.2/[6] || || || [4/B]
|-
| <div id="Sudh71">71</div> || Fragmenta super Matthaeum et Marcum || II.2/[6] || || || [4/C1]
|-
| <div id="Sudh72">72</div> || Aliud Fragmentum super Matthaeum || II.2/[6] || || || [4/C2]
|-
| <div id="Sudh73">73</div> || Sermo super verbum "Cum natus esset" (Mt 2) || II.2/[8] || || || [4/C3]
|-
| <div id="Sudh74">74</div> || Explicatio orationis dominicae (Mt 6) || II.2/[6] || || || [4/D1]
|-
| <div id="Sudh75">75</div> || Paraphrasis in parabolas Christi || II.2/[7] || || || [6/A2]
|-
| <div id="Sudh76">76</div> || Fragment eines Kommentars zum 1. Petrusbriefe || II.2/[10] || || || [4/F1]
|-
| <div id="Sudh77">77</div> || Vorrede in die Episteln Johannis, Beati Johannis theologi epistola catholica || II.2/[13] || || || [4/F2]
|-
| <div id="Sudh78">78</div> || Vorrede/Beschluss über Jakobi und Judae Epistel || II.2/[11] || || || [4/F3]
|-
| <div id="Sudh79">79</div> || Epistola Judae Apostoli textus || II.2/[12] || || || [4/F4]
|-
| <div id="Sudh80">80</div> || Auslegung der Epistel Judae Apostoli || II.2/[12] || || || [4/F5]
|}
=== Altes Testament ===
{| class="wikitable" style="margin:right; width: 80%;"
|-
! style="width: 10%"| Number
! style="width: 50%"| Text
! style="width: 10%"| Goldammer Census
! style="width: 10%"| ed. Sudh/Matth
! style="width: 10%"| ed. Goldammer
! style="width: 10%"| ed. Gantenbein
|-
| <div id="Sudh81">81</div> || Auslegung über die zehn Gebote Gottes || II.1/[2] || || 7/II ||
|-
| <div id="Sudh82">82</div> || Liber primus expositionum decem praeceptorum || || || ||
|-
| <div id="Sudh83">83</div> || Lamentationes in praecepta || || || 7/II ||
|-
| <div id="Sudh84">84</div> || Auslegung des dritten Theils des Psalters Davids (Ps 76-109) || II.1/[1] || || 4/I, 5/I || [7/A]
|-
| <div id="Sudh85">85</div> || Auslegung der Psalmen des letzten Viertels (Ps 110-150) || II.1/[1] || || 5/II, 6/I, 7/I || [7/B]
|-
| <div id="Sudh86">86</div> || (Eine andere) Auslegung des 91. Psalms || || || ||
|-
| <div id="Sudh87">87</div> || In Esaiam prophetam maximum philosophia || || || 7/IV ||
|-
| <div id="Sudh88">88</div> || Explicatio in Danielem prophetam, Liber quartus || II.1/[3] || || 7/V ||
|-
| <div id="Sudh88">[89]</div> || (Eine andere Redaction [zu Nr. 88]) || || || ||
|}
== Abendmahlschriften ==
{| class="wikitable" style="margin:right; width: 80%;"
|-
! style="width: 10%"| Number
! style="width: 50%"| Text
! style="width: 10%"| Goldammer Census
! style="width: 10%"| ed. Sudh/Matth
! style="width: 10%"| ed. Goldammer
! style="width: 10%"| ed. Gantenbein
|-
| <div id="Sudh90">90</div> || De coena domini libri VII ad Clementem VII papam || III/[2] || || || [5/A]
|-
| <div id="Sudh91">91</div> || Philosophiae Liber primus de limbo aeterno / Prologus et initium voluminis limbi aeterni || || || || [5/C1]
|-
| <div id="Sudh92">92</div> || Quod sanguis et caro Christi sit in pane et vino || III/[3] || || || [5/C2]
|-
| <div id="Sudh93">93</div> || Coenae Domini nostri Jesu Christi declaratio || III/[4] || || || [5/B]
|-
| <div id="Sudh94">94</div> || Von der Wiedergeburt des Menschen || III/[5] || || ||
|-
| <div id="Sudh95">95</div> || Ex divo Paulo 1. Cor. 15 || III/[6] || || || [5/C3]
|-
| <div id="Sudh96">96</div> || Interpretationes ex Paulo || III/[7] || || || [5/D1]
|-
| <div id="Sudh97">97</div> || De coena domini ex cap. VI Johannis || III/[8] || || || [5/C4]
|-
| <div id="Sudh98">98</div> || De coena domini ex cap. 1. 3. 4. Johannis evangelistae || III/[8] || || || [5/C5]
|-
| <div id="Sudh99">99</div> || De coena domini ex caeteris evangelii auctoritatibus, 2 Theile || III/[8] || || || [5/C6]
|-
| <div id="Sudh100">100</div> || Fragmentum alterius tractatus de coena domini ex auctoribus caeteris evangelii || III/[8] || || || [5/D2]
|-
| <div id="Sudh101">101</div> || Quae ex S. Paulo de coena domini ad Galatas, Ephesios, Philippenses, Timotheum et Titum || III/[8] || || || [5/C7]
|-
| <div id="Sudh102">102</div> || De coena domini ex S. Johannis epistola et S. Petri || III/[8] || || || [5/C8]
|-
| <div id="Sudh103">103</div> || Auslegung des Evangelium Johannis am Ersten || II.2/[9] || || || [4/C4]
|-
| <div id="Sudh104">104</div> || Super Pater noster explanatio de coena domini || III/[8] || || || [4/D2]
|-
| <div id="Sudh105">105</div> || Ein Auslegung über das Ave Maria || || || || [2/A6]
|-
| <div id="Sudh106">106</div> || Auslegung des Magnificat || || || || [2/A7]
|-
| <div id="Sudh107">107</div> || Auslegung über das Nunc dimittis || || || || [2/A8]
|-
| <div id="Sudh108">108</div> || Ex psalterio declaratio coenae domini || III/[9] || || || [5/C9]
|-
| <div id="Sudh109">109</div> || Vom Nachtmahl aus dem natürlichen Licht || III/[10] || || || [5/D3]
|-
| <div id="Sudh110">110</div> || Naturalis interpretatio coenae dominicae || || || || [5/C10]
|-
| <div id="Sudh111">111</div> || Liber von den Mirakeln und Zeichen des Brods und Weins Christi || III/[11] || || || [5/C11]
|-
| <div id="Sudh112">112</div> || Aliud Fragmentum de miraculis vini et panis Christi || || || || [5/D5]
|-
| <div id="Sudh113">113</div> || Liber de usu coenae domini || III/[12] || || || [5/C12]
|-
| <div id="Sudh114">114</div> || Modus missae sumendi sacramentum || III/[13] || || || [5/C13]
|-
| <div id="Sudh115">115</div> || Von der Messe || III/[14] || || ||
|-
| <div id="Sudh116">116</div> || Conclusio, Beschluss übers Nachtmahl || III/[15] || || || [5/C14]
|-
| <div id="Sudh117">117</div> || Das Libell de sacramento corporis Christi einzunehmen || III/[16] || || ||
|-
| <div id="Sudh118">118</div> || Ein Fragment de sacramento corporis Christi || III/[17] || || || [5/D4]
|-
| <div id="Sudh119">119</div> || Arcanum arcanorum sive contemplatio lapsus et restaurationis Adae || || || ||
|}
== Marienschriften ==
{| class="wikitable" style="margin:right; width: 80%;"
|-
! style="width: 10%"| Number
! style="width: 50%"| Text
! style="width: 10%"| Goldammer Census
! style="width: 10%"| ed. Sudh/Matth
! style="width: 10%"| ed. Goldammer
! style="width: 10%"| ed. Gantenbein
|-
| <div id="Sudh120">120</div> || Libellus de virgine sancta theotoca, das Buch der Jungfrauen, aus der Gott geboren ist || V/[1] || || || [2/A1], [2/A2]
|-
| <div id="Sudh121">121</div> || Von der Geburt Mariä und Christi || V/[4] || || || [2/C2]
|-
| <div id="Sudh122">122</div> || Maria ist aus Anna geboren, aber aus Joachim nicht || V/[5] || || || [2/A3]
|-
| <div id="Sudh123">123</div> || Es wird gefragt, ob auch Maria sei in Sünden empfangen und geboren || V/[6] || || ||
|-
| <div id="Sudh124">124</div> || De invocatione beatae Mariae virginis || V/[3] || || || [2/A5]
|-
| <div id="Sudh125">125</div> || Vorrede über das Salve Regina || V/[2] || || ||
|-
| <div id="Sudh126">126</div> || Super Salve regina mater misericordiae explicatio || || || || [2/A9]
|-
| <div id="Sudh127">127</div> || Declaratio Spiritus sanctus superveniet in te || || || ||
|-
| <div id="Sudh128">128</div> || De dignitate sanctae Mariae || || || || [2/A10]
|-
| <div id="Sudh129">129</div> || Speculum sive lumen naturale || || || ||
|-
| <div id="Sudh130">130</div> || Extractus ex Theophrastiae cabalisticae isagoge || || || ||
|-
| <div id="Sudh131">131</div> || Der ander Theil vom höchsten Gut und seeligen heiligen Leben || || || ||
|-
| <div id="Sudh132">132</div> || Summum bonum sive vita sancta et beata … super Sursum corda || || || ||
|}
= Goldammer's Census =
{{Citation|Type=Article|Author=Goldammer, Kurt|Title=Die theologisch-religionsphilosophischen Schriften Hohenheims|Journal=Nova Acta Parcelsica|Volume=7|Date=1954|Spec=pp. 96-101}}
== I. Einzelschriften ==
=== 1. Allgemeines zum "Seligen Leben"; Gott, Christus, Kirche ===
{| class="wikitable" style="margin:right; width: 80%;"
|-
! style="width: 10%"| Number
! style="width: 10% | Sudhoff
! style="width: 80%"| Text
|-
| <div id="GoCensI/1">[1]</div> || 1 || Liber prologi in vitam beatam
|-
| <div id="GoCensI/2">[2]</div> || 2 || De summo et aeterno bono
|-
| <div id="GoCensI/3">[3]</div> || 7 || De religione perpetua
|-
| <div id="GoCensI/4">[4]</div> || 8 || De ecclesiis veteris et novi testamenti
|-
| <div id="GoCensI/5">[5]</div> || 9 || De re templi ecclesiastica
|-
| <div id="GoCensI/6">[6]</div> || 5 || De officiis, beneficiis et stipendiis
|-
| <div id="GoCensI/7">[7]</div> || 10 || De potentia et potentia gratiae Dei
|-
| <div id="GoCensI/8">[8]</div> || 15 || De martyrio Christi
|-
| <div id="GoCensI/9">[9]</div> || 16 || De remissione peccatorum
|-
| <div id="GoCensI/10">[10]</div> || 17 || De venerandis sanctis
|-
| <div id="GoCensI/11">[11]</div> || 18 || De resurrectione et glorificatione corporum
|-
| <div id="GoCensI/12">[12]</div> || 19 || De resurrectione mortuorum
|-
| <div id="GoCensI/13">[13]</div> || 21 || De sursum corda
|}
=== 2. Ethisches, Soziales und Politisches ===


{| class="wikitable" style="margin:right; width: 80%;"
{| class="wikitable" style="margin:right; width: 80%;"
|-
|-
! style="width: 20%"| Number  
! style="width: 10%"| Number  
! style="width: 10% | Sudhoff
! style="width: 80%"| Text
! style="width: 80%"| Text
|-  
|-  
| 64  || Vorrede/Prologus über die vier Evangelisten
| <div id="GoCensI/14">[14]</div> || 3 || De felici liberalitate
|-
| <div id="GoCensI/15">[15]</div> || 4 || De honestis utrisque divitiis
|-  
|-  
| 65  || Auslegung der fünf ersten Kapitel Matthaei
| <div id="GoCensI/16">[16]</div> || 6 || De ordine doni
|-  
|-  
| 66  || Die (erste) Auslegung über den Evangelisten Sankt Matthaeum (Mt 1-28)
| <div id="GoCensI/17">[17]</div> || 23 || De tempore laboris et requiei
|-  
|-  
| 67  || Die ander Auslegung über den Evangelisten Mattheum (Mt 3-25)
| <div id="GoCensI/18">[18]</div> || 22 || De sensu et instrumentis
|-  
|-  
| 68  || (Dritte) Auslegung über den Evangelisten Mattheum (Mt 1-26)
| <div id="GoCensI/19">[19]</div> || 24 || De virtute humana
|-  
|-  
| 69  || (4) Evangelium secundum Matthaeum ("Ex principio")
| <div id="GoCensI/20">[20]</div> || 25 || De praedestinatione et libera voluntate
|-  
|-  
| 70  || Fragmente zu einem 5. Matthäuskommentar (Mt 6-23)
| <div id="GoCensI/21">[21]</div> || 26 || De decem virginibus
|-  
|-  
| 71  || Fragmenta super Matthaeum et Marcum
| <div id="GoCensI/22">[22]</div> || 20 || Ex libro de magnificis et superbis (Fragment)
|-  
|-  
| 72  || Aliud Fragmentum super Matthaeum
| <div id="GoCensI/23">[23]</div> || 27 || De generatione et destructione regnorum
|-  
|-  
| 73  || Sermo super verbum "Cum natus esset" (Mt 2)
| <div id="GoCensI/24">[24]</div> || 31 || De iustitia
|}
 
=== 3. Eheschriften ===
 
{| class="wikitable" style="margin:right; width: 80%;"
|-
! style="width: 10%"| Number
! style="width: 10% | Sudhoff
! style="width: 80%"| Text
|-  
|-  
| 74  || Explicatio orationis dominicae (Mt 6)
| <div id="GoCensI/25">[25]</div> || 11 || De thoro legitimo
|-  
|-  
| 75  || Paraphrasis in parabolas Christi
| <div id="GoCensI/26">[26]</div> || 12 || De thoro, vidua et virgine
|-  
|-  
| 76  || Fragment eines Kommentars zum 1. Petrusbriefe
| <div id="GoCensI/27">[27]</div> || 13 || De nupta et alienis rebus non concupiscendis
|-  
|-  
| 77  || Vorrede in die Episteln Johannis, Beati Johannis theologi epistola catholica
| <div id="GoCensI/28">[28]</div> || 14a, 14b || Sermones von der Ehe
|-  
|-  
| 78  || Vorrede/Beschluss über Jakobi und Judae Epistel
| <div id="GoCensI/29">[29]</div> || 14c || Die Gefährlichkeit aus dem Ehestand
|}
 
=== 4. Taufschriften ===
 
{| class="wikitable" style="margin:right; width: 80%;"
|-
! style="width: 10%"| Number
! style="width: 10% | Sudhoff
! style="width: 80%"| Text
|-  
|-  
| 79  || Epistola Judae Apostoli textus
| <div id="GoCensI/30">[30]</div> || 32 || Vom Tauf der Christen
|-  
|-  
| 80  || Auslegung der Epistel Judae Apostoli
| <div id="GoCensI/31">[31]</div> || 34 || Libellus de baptistmate Christiano
|}
|}


=== Altes Testament ===
=== 5. Buß- und Beichtschriften ===


{| class="wikitable" style="margin:right; width: 80%;"
{| class="wikitable" style="margin:right; width: 80%;"
|-
|-
! style="width: 20%"| Number  
! style="width: 10%"| Number  
! style="width: 10% | Sudhoff
! style="width: 80%"| Text
! style="width: 80%"| Text
|-  
|-  
| 81  || Auslegung über die zehn Gebote Gottes
| <div id="GoCensI/32">[32]</div> || 28 || Liber de confessione, poenitentia et remissione peccatorum
|-  
|-  
| 82  || Liber primus expositionum decem praeceptorum
| <div id="GoCensI/33">[33]</div> || 29 || De poenitentiis
|-  
|-  
| 83  || Lamentationes in praecepta
| <div id="GoCensI/34">[34]</div> || 30 || Von Fasten und Casteien
|-  
|-  
| 84  || Auslegung des dritten Theils des Psalters Davids (Ps 76-109)
|}
 
=== 6. Dogmatisches und Polemisches ===
 
{| class="wikitable" style="margin:right; width: 80%;"
|-
! style="width: 10%"| Number
! style="width: 10% | Sudhoff
! style="width: 80%"| Text
|-
| <div id="GoCensI/35">[35]</div> || 38 || De secretis secretorum theologiae
|-  
|-  
| 85  || Auslegung der Psalmen des letzten Viertels (Ps 110-150)
| <div id="GoCensI/36">[36]</div> || 39 || De genealogia Christi
|-  
|-  
| 86  || (Eine andere) Auslegung des 91. Psalms
| <div id="GoCensI/37">[37]</div> || 36 || De septem punctis idolatriae Christianae
|-  
|-  
| 87  || In Esaiam prophetam maximum philosophia
| <div id="GoCensI/38">[38]</div> || 37 || De Sancta Trinitate
|-  
|-  
| 88  || Explicatio in Danielem prophetam, Liber quartus
| <div id="GoCensI/39">[39]</div> || 35 || De imaginibus idolatriae
|-
| <div id="GoCensI/40">[40]</div> || 40 || De diebus aegyptiacis (Fragment)
|-
| <div id="GoCensI/41">[41]</div> || 41 || De arte praesaga (Fragment)
|}
|}


== Abendmahlschriften ==
== II. Auslegung zur Bibel ==
 
=== 1. Zum Alten Testament ===


{| class="wikitable" style="margin:right; width: 80%;"
{| class="wikitable" style="margin:right; width: 80%;"
|-
|-
! style="width: 20%"| Number  
! style="width: 10%"| Number  
! style="width: 10% | Sudhoff
! style="width: 80%"| Text
! style="width: 80%"| Text
|-  
|-  
| 90  || De coena domini libri VII ad Clementem VII papam
| <div id="GoCensII/1">[1]</div> || 84, 85 || Auslegung des Psalters Davids
|-  
|-  
| 91  || Philosophiae Liber primus de limbo aeterno / Prologus et initium voluminis limbi aeterni
| <div id="GoCensII/2">[2]</div> || 81 || Auslegung über die Zehn Gebote Gottes
|-  
|-  
| 92  || Quod sanguis et caro Christi sit in pane et vino
| <div id="GoCensII/3">[3]</div> || 88 || Explicatio in Danielem prophetam
|}
 
=== 2. Zum Neuen Testament ===
 
{| class="wikitable" style="margin:right; width: 80%;"
|-
! style="width: 10%"| Number
! style="width: 10% | Sudhoff
! style="width: 80%"| Text
|-  
|-  
| 93  || Coenae Domini nostri Jesu Christi declaratio
| <div id="GoCensII/4">[4]</div> || 64 || Vorrede über die vier Evangelien
|-  
|-  
| 94  || Von der Wiedergeburt des Menschen
| <div id="GoCensII/5">[5]</div> || 65 || Auslegung über das Evangelium Matthaei
|-  
|-  
| 95  || Ex divo Paulo 1. Cor. 15
| <div id="GoCensII/6">[6]</div> || 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 74 || Verschiedene weitere Matthäus-Kommentare und Fragmente zu Matthaeus und Marcus
|-  
|-  
| 96  || Interpretationes ex Paulo
| <div id="GoCensII/7">[7]</div> || 75 || Paraphrasis in parabolas Christi
|-  
|-  
| 97  || De coena domini ex cap. VI Johannis
| <div id="GoCensII/8">[8]</div> || 73 || Cum natus esset
|-  
|-  
| 98  || De coena domini ex cap. 1. 3. 4. Johannis evangelistae
| <div id="GoCensII/9">[9]</div> || 103 || Auslegung Johannis 1: In principio
|-  
|-  
| 99  || De coena domini ex caeteris evangelii auctoritatibus, 2 Theile
| <div id="GoCensII/10">[10]</div> || 76 || Petrusbrief
|-  
|-  
| 100  || Fragmentum alterius tractatus de coena domini ex auctoribus caeteris evangelii
| <div id="GoCensII/11">[11]</div> || 78 || Vorrede über Jacobus und Judas
|-  
|-  
| 101  || Quae ex S. Paulo de coena domini ad Galatas, Ephesios, Philippenses, Timotheum et Titum
| <div id="GoCensII/12">[12]</div> || 79, 80 || Judaskommentare
|-  
|-  
| 102  || De coena domini ex S. Johannis epistola et S. Petri
| <div id="GoCensII/13">[13]</div> || 77 || Johannesbrief
|}
 
== III. Abendmahlsschriften ==
 
{| class="wikitable" style="margin:right; width: 80%;"
|-
! style="width: 10%"| Number
! style="width: 10% | Sudhoff
! style="width: 80%"| Text
|-  
|-  
| 103  || Auslegung des Evangelium Johannis am Ersten
| <div id="GoCensIII/1">[1]</div> || 91 || De coena Domini prologus et initium. De limbo aeterno perpetuoque homine
|-  
|-  
| 104  || Super Pater noster explanatio de coena domini
| <div id="GoCensIII/2">[2]</div> || 90 || De coena Domini ad Clementem VII
|-  
|-  
| 105  || Ein Auslegung über das Ave Maria
| <div id="GoCensIII/3">[3]</div> || 92 || Quod sanguis et caro Christi sit in pane et vino
|-  
|-  
| 106  || Auslegung des Magnificat
| <div id="GoCensIII/4">[4]</div> || 93 || Coenae Domini declaratio
|-  
|-  
| 107  || Auslegung über das Nunc dimittis
| <div id="GoCensIII/5">[5]</div> || 94 || Von der Wiedergeburt des Menschen
|-  
|-  
| 108  || Ex psalterio declaratio coenae domini
| <div id="GoCensIII/6">[6]</div> || 95 || Ex Paulo quae ad secundam generationem et secundum Adamum attinet
|-  
|-  
| 109  || Vom Nachtmahl aus dem natürlichen Licht
| <div id="GoCensIII/7">[7]</div> || 96 || Interpretationes ex Paulo (Fragment)
|-  
|-  
| 110  || Naturalis interpretatio coenae dominicae
| <div id="GoCensIII/8">[8]</div> || 97, 98, 99, 100, 101, 102, 104 || Verschiedene Erklärungen zum Abendmahl an Hand der Evangelien und paulinischen Briefe
|-  
|-  
| 111  || Liber von den Mirakeln und Zeichen des Brods und Weins Christi
| <div id="GoCensIII/9">[9]</div> || 108 || De coena Domini ex Psalterio
|-  
|-  
| 112  || Aliud Fragmentum de miraculis vini et panis Christi
| <div id="GoCensIII/10">[10]</div> || 109 || Vom Nachtmahl aus dem natürlichen Licht
|-  
|-  
| 113  || Liber de usu coenae domini
| <div id="GoCensIII/11">[11]</div> || 111 || Von den Miraculn und Zeichen des Brodes und Weines
|-  
|-  
| 114  || Modus missae sumendi sacramentum
| <div id="GoCensIII/12">[12]</div> || 113 || Liber de usu coenae Domini
|-  
|-  
| 115  || Von der Messe
| <div id="GoCensIII/13">[13]</div> || 114 || Modus Missae (Summa Dei sacramentorum)
|-  
|-  
| 116  || Conclusio, Beschluss übers Nachtmahl
| <div id="GoCensIII/14">[14]</div> || 115 || Von der Messe
|-  
|-  
| 117  || Das Libell de sacramento corporis Christi einzunehmen
| <div id="GoCensIII/15">[15]</div> || 116 || Beschluß übers Nachtmahl
|-  
|-  
| 118  || Ein Fragment de sacramento corporis Christi
| <div id="GoCensIII/16">[16]</div> || 117 || De sacramento corporis Christi, einzunehmen zur Seligkeit
|-  
|-  
| 119  || Arcanum arcanorum sive contemplatio lapsus et restaurationis Adae
| <div id="GoCensIII/17">[17]</div> || 118 || De sacramento corporis Christi
|}
|}


== Marienschriften ==
== IV. Sermones ==


{| class="wikitable" style="margin:right; width: 80%;"
{| class="wikitable" style="margin:right; width: 80%;"
|-
|-
! style="width: 20%"| Number  
! style="width: 10%"| Number  
! style="width: 10% | Sudhoff
! style="width: 80%"| Text
! style="width: 80%"| Text
|-  
|-  
| 120  || Libellus de virgine sancta theotoca, das Buch der Jungfrauen, aus der Gott geboren ist
| <div id="GoCensIV/1">[1]</div> || 45 || Sermo der Erkenntnis ad Clementem VII
|-  
|-  
| 121  || Von der Geburt Mariä und Christi
| <div id="GoCensIV/2">[2]</div> || 46 || Sermo de Antichristo
|-  
|-  
| 122  || Maria ist aus Anna geboren, aber aus Joachim nicht
| <div id="GoCensIV/3">[3]</div> || 47 || Sermo in incantatores
|-  
|-  
| 123  || Es wird gefragt, ob auch Maria sei in Sünden empfangen und geboren
| <div id="GoCensIV/4">[4]</div> || 48 || Sermo in pseudodoctores
|-  
|-  
| 124  || De invocatione beatae Mariae virginis
| <div id="GoCensIV/5">[5]</div> || 49 || Sermo de purgatorio
|-  
|-  
| 125  || Vorrede über das Salve Regina
| <div id="GoCensIV/6">[6]</div> || 59 || Sermones de miraculis Christi super obsessos
|-  
|-  
| 126  || Super Salve regina mater misericordiae explicatio
| <div id="GoCensIV/7">[7]</div> || 60 || Sermones de miraculis Christi super informos
|-  
|-  
| 127  || Declaratio Spiritus sanctus superveniet in te
| <div id="GoCensIV/8">[8]</div> || 54 || Sermo "Date Caesari quae sunt Caesaris"
|-  
|-  
| 128  || De dignitate sanctae Mariae
| <div id="GoCensIV/9">[9]</div> || 42 || Serme de Sancta Trinitate
|-  
|-  
| 129  || Speculum sive lumen naturale
| <div id="GoCensIV/10">[10]</div> || 43 || Sermo de partu Virginis
|-  
|-  
| 130  || Extractus ex Theophrastiae cabalisticae isagoge
| <div id="GoCensIV/11">[11]</div> || 44 || Sermo de passione Domini
|-  
|-  
| 131  || Der ander Theil vom höchsten Gut und seeligen heiligen Leben
| <div id="GoCensIV/12">[12]</div> || 55 || Sermo super verbum Domini "Compelle intrare"
|-  
|-  
| 132  || Summum bonum sive vita sancta et beata … super Sursum corda
| <div id="GoCensIV/13">[13]</div> || 56 || Sermo "Novum mandatum do vobis"
|-
| <div id="GoCensIV/14">[14]</div> || 57 || Sermo "Dilige dominum deum tuum et proximum sicut teipsum"
|-
| <div id="GoCensIV/15">[15]</div> || 58 || Sermones in similitudines evangeliorum
|-
| <div id="GoCensIV/16">[16]</div> || 51 || Sermo "Ob der weltlich Gewalt über das Blut zu richten hab"
|-
| <div id="GoCensIV/17">[17]</div> || 52 || Sermo "Ob der Glaube zu strafen sei"
|-
| <div id="GoCensIV/18">[18]</div> || 53 || Sermo von denen, die aus dem Kloster laufen
|}
|}


== V. Marienschriften ==


{| class="wikitable" style="margin:right; width: 80%;"
|-
! style="width: 10%"| Number
! style="width: 10% | Sudhoff
! style="width: 80%"| Text
|-
| <div id="GoCensV/1">[1]</div> || 120 || Libellus de Virgine sancta theotoca: Das Buch von der Jungfrauen, aus der Gott geboren ist
|-
| <div id="GoCensV/2">[2]</div> || 125 || Vorred in das Salve Regina. Von der Geburt Mariae und Christi
|-
| <div id="GoCensV/3">[3]</div> || 124 || De invocatione Mariae
|-
| <div id="GoCensV/4">[4]</div> || 121 || Von der Geburt Mariae und Christi
|-
| <div id="GoCensV/5">[5]</div> || 122 || Maria ist aus Anna geboren, aber aus Joachim nicht
|-
| <div id="GoCensV/6">[6]</div> || 123 || Es wird gefragt, ob auch Maria sei in Sünden empfangen und geboren
|}


= Sudhoff's and Matthießen's Edition =
= Sudhoff's and Matthießen's Edition =
Line 369: Line 693:
| XII || 32 || Vom Tauf der Christen
| XII || 32 || Vom Tauf der Christen
|}
|}


= Goldammer's Edition =
= Goldammer's Edition =
Line 490: Line 821:
! style="width: 80%"| Text
! style="width: 80%"| Text
|-  
|-  
|  || || Auslegung der Psalmen 118 (119) bis 132 (133), 1 und 137 (138)
|  || 85 || Auslegung der Psalmen 118 (119) bis 132 (133), 1 und 137 (138)
|}
|}


Line 501: Line 832:
! style="width: 80%"| Text
! style="width: 80%"| Text
|-  
|-  
|  || || Die Auslegung des Psalters Davids, des vierten Teils die viert distincto. Kommentar zu den Psalmen 138 (139) bis 150
|  || 85 || Die Auslegung des Psalters Davids, des vierten Teils die viert distincto. Kommentar zu den Psalmen 138 (139) bis 150
|-  
|-  
|  || 81 || Auslegung über die zehen gebott gottes
|  || 81 || Auslegung über die zehen gebott gottes
Line 635: Line 966:
! style="width: 80%"| Text
! style="width: 80%"| Text
|-  
|-  
| C1 ||   || Auslegung des 149. Psalms
| C1 || 17c  || Auslegung des 149. Psalms
|-  
|-  
| C2 ||   || Auslegung des 150. Psalms
| C2 || 17d  || Auslegung des 150. Psalms
|-  
|-  
| C3 ||   || De sanctis
| C3 || 17a  || De sanctis
|}
|}
<!--


== Volume 2: Salzburg Reformation Writings ==
== Volume 2: Salzburg Reformation Writings ==
Line 654: Line 987:
| A1 || 120  || Das Buch von der Jungfrauen Maria (15 Aug. 1524)
| A1 || 120  || Das Buch von der Jungfrauen Maria (15 Aug. 1524)
|-  
|-  
| A2 || 121 || De virgine sancta theotoca
| A2 || 120 || De virgine sancta theotoca
|-  
|-  
| A3 || 122  || Maria ist aus Anna geboren, aber aus Joachim nicht
| A3 || 122  || Maria ist aus Anna geboren, aber aus Joachim nicht
Line 910: Line 1,243:
! style="width: 80%"| Text
! style="width: 80%"| Text
|-  
|-  
| D1 ||   || Interpretationes ex Paulo
| D1 || 96 || Interpretationes ex Paulo
|-  
|-  
| D2 || 100  || Fragmentum alterius tractatus de coena domini ex auctoribus caeteris evangelii
| D2 || 100  || Fragmentum alterius tractatus de coena domini ex auctoribus caeteris evangelii
Line 920: Line 1,253:
| D5 || 112  || Aliud fragmentum de miraculis vini et panis Christi
| D5 || 112  || Aliud fragmentum de miraculis vini et panis Christi
|}
|}


== Volume 6: Sermones ==
== Volume 6: Sermones ==
Line 1,072: Line 1,404:
| B ||  || De occulta philosophia (possibly spurious)
| B ||  || De occulta philosophia (possibly spurious)
|}
|}
-->

Revision as of 21:15, 9 June 2022

Sudhoff's List in Paracelsus-Handschriften, section III

Philosophiae Magnae pars altera: De Vita beata (und Verwandtes)

Number Text Goldammer Census ed. Sudh/Matth ed. Goldammer ed. Gantenbein
1
Liber Prologi in vitam beatam I.1/[1] 1/I 1/A2
2
Liber de summo et aeterno bono I.1/[2] 1/III 1/A3
3
Liber de felici libertate I.2/[14] 1/V 2/I 1/A4
4
Liber de honestis utriusque divitiis I.2/[15] 1/IX 2/II 1/A5
5
Liber de officiis, beneficiis et stipendiis I.1/[6] 1/VIII 1/A7
6
Liber de ordine doni I.2/[16] 2/III 1/A8
6a
Von Kauffleuten
6b
Liber de votis alienis [8/A12]
7
Liber de religione perpetua I.1/[3] 1/II 1/A12
8
De ecclesiis veteris et novi testamenti I.1/[4] 1/X 1/A13
9
Liber de re templi ecclesiastica I.1/[5] 1/A14
10
Liber de potentia gratiae Dei I.1/[7] 1/IV 1/A15
11
De thoro legitimo I.3/[25] 2/XII
12
Liber de thoro, vidua et virgine I.3/[26] 2/XV
13
Liber de nupta, de alienis rebus non concupiscendis I.3/[27] 2/XVI 1/A10
14
Von der Ehe Ordnung und Eigenschaft 2/XIII
14a
Sermo von der Ehe, gesetzt auf das Wort Gottes: qui potest capere capiat I.3/[28] 2/XIV [6/D10]
14b
Sermo von der Ehe der Priester, gesetzt auf das Wort Mt 19 I.3/[28] 2/XIV [6/D11]
14c
Die Gefährlichkeit aus dem Ehestand sind die I.3/[29]
15
Liber de Martyrio Christi et nostris deliciis I.1/[8] 1/VI 1/A16
16
Liber de remissione peccatorum I.1/[9] 1/VII 1/A17
16a
De Sanctorum auctoritate, beneficiis, signis et blasphemiis [8/A18]
16b
(De Vindictis et plagis sanctorum)
17
Liber de venerandis sanctis I.1/[10] 1/A18
17a
De Sanctis 1/C3
17b
Der Heiligen Feier
17c
Auslegung des 149. Psalms 1/C1
17d
Auslegung des 150. Psalms 1/C2
18
Liber de resurrectione et corporum glorificatione I.1/[11] 1/XI 1/A19
19
De resurrectione mortuorum I.1/[19]
20
De Magnificis et superbis I.2/[22] 2/IX 1/A11
21
Liber/Libellus de sursum corda I.1/[13] 1/A20
22
De sensu et instrumentis I.2/[18] 2/V
23
De tempore laboris et requiei I.2/[17] 2/IV 1/A9
24
De virtute humana I.2/[19] 2/VI 1/A6
25
De praedestinatione et libera voluntate I.2/[20] 2/VII
26
De decem virginibus, ex cap. XXV Matthaei I.2/[21] 2/VIII
27
De generatione et corruptione regnorum I.2/[23] 2/X
28
De confessione et poenitentia et remissione regnorum I.5/[32] 2/XIX
29
Liber de poenitentiis I.5/[33] 2/XX 1/B1
30
Vom Fasten und Kasteien I.5/[34] 2/XXI
31
Liber de iustitia I.2/[24] 2/XI 1/B4
32
De baptismate, Vom Tauf der Christen I.4/[30] 1/XII 2/XVII
33
Baptismus, de baptismo
34
Libellus de baptismate christiano I.4/[31] 2/XVIII 1/B2
35
Liber de imaginibus idolatriae I.5/[38] 3/VI 1/B5
36
De septem punctis idolatriae christianae I.5/[37] 3/I [2/E]
37
Liber de sancta Trinitate I.6/[38] 3/IV [2/B]
38
De secretis secretorum theologiae / Prologus totius christianae vitae I.5/[35] 3/III 1/A1
39
De genealogia Christi, 9 Bücher I.5/[36] 3/II [2/C1]
40
Fragment de diebus aegyptiacis I.5/[40] 3/VIII
41
Fragment de arte praesaga I.5/[41] 3/VIII [8/A8]

Sermones

Number Text Goldammer Census ed. Sudh/Matth ed. Goldammer ed. Gantenbein
42
Sermo de sancta trinitate IV/[9] 3/V [2/D1]
43
Sermo de partu virginis IV/[10] [2/D2]
44
Sermo de passione domini IV/[11] [2/D3]
45
Sermones II ad Clementem VII et chorum cardinalium / Sermones der Erkanntnus / Das Buch der Erkanntnus IV/[1] [6/D1]
46
Sermones de Antichristo (III) IV/[2] [6/B1]
47
Sermones in incantatores (V) IV/[3] [6/B2]
48
Sermones in pseudodoctores (IV) IV/[4] [6/B3]
49
Sermo de purgatorio IV/[5] 3/VII [2/D4]
50
Sermo von der Ehe Gesetz (Nr. 14a) und Sermo von der Ehe der Priester (Nr. 14b) [6/D10], [6/D11]
51
Sermo ob der weltlich Gewalt über das Blut zu richten hab IV/[16] [6/D7]
52
Sermo, ob der Glaube zu strafen sei IV/[17] [6/D8]
53
Von denen, die aus dem Kloster laufen IV/[18] [6/D9]
54
Sermo "Date Caesari quae sunt Caesaris et deo quae sunt die" IV/[8] [6/D3]
55
Sermo super verbum domini "Compelle intrare" IV/[12] [6/D4]
56
Sermo "Novum mandatum do vobis" IV/[13] [6/D5]
57
Sermo "Dilige dominum deum tuum et proximum sicut te ipsum" IV/[14] [6/D6]
58
(21) Sermones in similitudines evangeliorum IV/[15] [6/A1]
59
(17) Sermones de miraculis Christi super infirmos IV/[6] [6/C1]
60
(11) Sermones de miraculis Christi super obsessos IV/[7] [6/C2]
61
Was besessen sei oder heisst [6/D12]
62
Schreiben an einen Gelehrten, von Grund des alten und neuen Testaments und unserer Seligkeit
63
Brief an Luther, Pomeranus und Melanchthon [2/F1]

Bibelkommentare

Neues Testament

Number Text Goldammer Census ed. Sudh/Matth ed. Goldammer ed. Gantenbein
64
Vorrede/Prologus über die vier Evangelisten II.2/[4] [3/A]
65
Auslegung der fünf ersten Kapitel Matthaei II.2/[5] [2/F2]
66
Die (erste) Auslegung über den Evangelisten Sankt Matthaeum (Mt 1-28) II.2/[6] [3/B]
67
Die ander Auslegung über den Evangelisten Mattheum (Mt 3-25) II.2/[6] [3/C]
68
(Dritte) Auslegung über den Evangelisten Mattheum (Mt 1-26) II.2/[6] [3/D]
69
(4) Evangelium secundum Matthaeum ("Ex principio") II.2/[6] [4/A]
70
Fragmente zu einem 5. Matthäuskommentar (Mt 6-23) II.2/[6] [4/B]
71
Fragmenta super Matthaeum et Marcum II.2/[6] [4/C1]
72
Aliud Fragmentum super Matthaeum II.2/[6] [4/C2]
73
Sermo super verbum "Cum natus esset" (Mt 2) II.2/[8] [4/C3]
74
Explicatio orationis dominicae (Mt 6) II.2/[6] [4/D1]
75
Paraphrasis in parabolas Christi II.2/[7] [6/A2]
76
Fragment eines Kommentars zum 1. Petrusbriefe II.2/[10] [4/F1]
77
Vorrede in die Episteln Johannis, Beati Johannis theologi epistola catholica II.2/[13] [4/F2]
78
Vorrede/Beschluss über Jakobi und Judae Epistel II.2/[11] [4/F3]
79
Epistola Judae Apostoli textus II.2/[12] [4/F4]
80
Auslegung der Epistel Judae Apostoli II.2/[12] [4/F5]

Altes Testament

Number Text Goldammer Census ed. Sudh/Matth ed. Goldammer ed. Gantenbein
81
Auslegung über die zehn Gebote Gottes II.1/[2] 7/II
82
Liber primus expositionum decem praeceptorum
83
Lamentationes in praecepta 7/II
84
Auslegung des dritten Theils des Psalters Davids (Ps 76-109) II.1/[1] 4/I, 5/I [7/A]
85
Auslegung der Psalmen des letzten Viertels (Ps 110-150) II.1/[1] 5/II, 6/I, 7/I [7/B]
86
(Eine andere) Auslegung des 91. Psalms
87
In Esaiam prophetam maximum philosophia 7/IV
88
Explicatio in Danielem prophetam, Liber quartus II.1/[3] 7/V
[89]
(Eine andere Redaction [zu Nr. 88])

Abendmahlschriften

Number Text Goldammer Census ed. Sudh/Matth ed. Goldammer ed. Gantenbein
90
De coena domini libri VII ad Clementem VII papam III/[2] [5/A]
91
Philosophiae Liber primus de limbo aeterno / Prologus et initium voluminis limbi aeterni [5/C1]
92
Quod sanguis et caro Christi sit in pane et vino III/[3] [5/C2]
93
Coenae Domini nostri Jesu Christi declaratio III/[4] [5/B]
94
Von der Wiedergeburt des Menschen III/[5]
95
Ex divo Paulo 1. Cor. 15 III/[6] [5/C3]
96
Interpretationes ex Paulo III/[7] [5/D1]
97
De coena domini ex cap. VI Johannis III/[8] [5/C4]
98
De coena domini ex cap. 1. 3. 4. Johannis evangelistae III/[8] [5/C5]
99
De coena domini ex caeteris evangelii auctoritatibus, 2 Theile III/[8] [5/C6]
100
Fragmentum alterius tractatus de coena domini ex auctoribus caeteris evangelii III/[8] [5/D2]
101
Quae ex S. Paulo de coena domini ad Galatas, Ephesios, Philippenses, Timotheum et Titum III/[8] [5/C7]
102
De coena domini ex S. Johannis epistola et S. Petri III/[8] [5/C8]
103
Auslegung des Evangelium Johannis am Ersten II.2/[9] [4/C4]
104
Super Pater noster explanatio de coena domini III/[8] [4/D2]
105
Ein Auslegung über das Ave Maria [2/A6]
106
Auslegung des Magnificat [2/A7]
107
Auslegung über das Nunc dimittis [2/A8]
108
Ex psalterio declaratio coenae domini III/[9] [5/C9]
109
Vom Nachtmahl aus dem natürlichen Licht III/[10] [5/D3]
110
Naturalis interpretatio coenae dominicae [5/C10]
111
Liber von den Mirakeln und Zeichen des Brods und Weins Christi III/[11] [5/C11]
112
Aliud Fragmentum de miraculis vini et panis Christi [5/D5]
113
Liber de usu coenae domini III/[12] [5/C12]
114
Modus missae sumendi sacramentum III/[13] [5/C13]
115
Von der Messe III/[14]
116
Conclusio, Beschluss übers Nachtmahl III/[15] [5/C14]
117
Das Libell de sacramento corporis Christi einzunehmen III/[16]
118
Ein Fragment de sacramento corporis Christi III/[17] [5/D4]
119
Arcanum arcanorum sive contemplatio lapsus et restaurationis Adae

Marienschriften

Number Text Goldammer Census ed. Sudh/Matth ed. Goldammer ed. Gantenbein
120
Libellus de virgine sancta theotoca, das Buch der Jungfrauen, aus der Gott geboren ist V/[1] [2/A1], [2/A2]
121
Von der Geburt Mariä und Christi V/[4] [2/C2]
122
Maria ist aus Anna geboren, aber aus Joachim nicht V/[5] [2/A3]
123
Es wird gefragt, ob auch Maria sei in Sünden empfangen und geboren V/[6]
124
De invocatione beatae Mariae virginis V/[3] [2/A5]
125
Vorrede über das Salve Regina V/[2]
126
Super Salve regina mater misericordiae explicatio [2/A9]
127
Declaratio Spiritus sanctus superveniet in te
128
De dignitate sanctae Mariae [2/A10]
129
Speculum sive lumen naturale
130
Extractus ex Theophrastiae cabalisticae isagoge
131
Der ander Theil vom höchsten Gut und seeligen heiligen Leben
132
Summum bonum sive vita sancta et beata … super Sursum corda

Goldammer's Census

Goldammer, Kurt: ‘Die theologisch-religionsphilosophischen Schriften Hohenheims’, in: Nova Acta Parcelsica, 7, pp. 96-101.

I. Einzelschriften

1. Allgemeines zum "Seligen Leben"; Gott, Christus, Kirche

Number Sudhoff Text
[1]
1 Liber prologi in vitam beatam
[2]
2 De summo et aeterno bono
[3]
7 De religione perpetua
[4]
8 De ecclesiis veteris et novi testamenti
[5]
9 De re templi ecclesiastica
[6]
5 De officiis, beneficiis et stipendiis
[7]
10 De potentia et potentia gratiae Dei
[8]
15 De martyrio Christi
[9]
16 De remissione peccatorum
[10]
17 De venerandis sanctis
[11]
18 De resurrectione et glorificatione corporum
[12]
19 De resurrectione mortuorum
[13]
21 De sursum corda

2. Ethisches, Soziales und Politisches

Number Sudhoff Text
[14]
3 De felici liberalitate
[15]
4 De honestis utrisque divitiis
[16]
6 De ordine doni
[17]
23 De tempore laboris et requiei
[18]
22 De sensu et instrumentis
[19]
24 De virtute humana
[20]
25 De praedestinatione et libera voluntate
[21]
26 De decem virginibus
[22]
20 Ex libro de magnificis et superbis (Fragment)
[23]
27 De generatione et destructione regnorum
[24]
31 De iustitia

3. Eheschriften

Number Sudhoff Text
[25]
11 De thoro legitimo
[26]
12 De thoro, vidua et virgine
[27]
13 De nupta et alienis rebus non concupiscendis
[28]
14a, 14b Sermones von der Ehe
[29]
14c Die Gefährlichkeit aus dem Ehestand

4. Taufschriften

Number Sudhoff Text
[30]
32 Vom Tauf der Christen
[31]
34 Libellus de baptistmate Christiano

5. Buß- und Beichtschriften

Number Sudhoff Text
[32]
28 Liber de confessione, poenitentia et remissione peccatorum
[33]
29 De poenitentiis
[34]
30 Von Fasten und Casteien

6. Dogmatisches und Polemisches

Number Sudhoff Text
[35]
38 De secretis secretorum theologiae
[36]
39 De genealogia Christi
[37]
36 De septem punctis idolatriae Christianae
[38]
37 De Sancta Trinitate
[39]
35 De imaginibus idolatriae
[40]
40 De diebus aegyptiacis (Fragment)
[41]
41 De arte praesaga (Fragment)

II. Auslegung zur Bibel

1. Zum Alten Testament

Number Sudhoff Text
[1]
84, 85 Auslegung des Psalters Davids
[2]
81 Auslegung über die Zehn Gebote Gottes
[3]
88 Explicatio in Danielem prophetam

2. Zum Neuen Testament

Number Sudhoff Text
[4]
64 Vorrede über die vier Evangelien
[5]
65 Auslegung über das Evangelium Matthaei
[6]
66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 74 Verschiedene weitere Matthäus-Kommentare und Fragmente zu Matthaeus und Marcus
[7]
75 Paraphrasis in parabolas Christi
[8]
73 Cum natus esset
[9]
103 Auslegung Johannis 1: In principio
[10]
76 Petrusbrief
[11]
78 Vorrede über Jacobus und Judas
[12]
79, 80 Judaskommentare
[13]
77 Johannesbrief

III. Abendmahlsschriften

Number Sudhoff Text
[1]
91 De coena Domini prologus et initium. De limbo aeterno perpetuoque homine
[2]
90 De coena Domini ad Clementem VII
[3]
92 Quod sanguis et caro Christi sit in pane et vino
[4]
93 Coenae Domini declaratio
[5]
94 Von der Wiedergeburt des Menschen
[6]
95 Ex Paulo quae ad secundam generationem et secundum Adamum attinet
[7]
96 Interpretationes ex Paulo (Fragment)
[8]
97, 98, 99, 100, 101, 102, 104 Verschiedene Erklärungen zum Abendmahl an Hand der Evangelien und paulinischen Briefe
[9]
108 De coena Domini ex Psalterio
[10]
109 Vom Nachtmahl aus dem natürlichen Licht
[11]
111 Von den Miraculn und Zeichen des Brodes und Weines
[12]
113 Liber de usu coenae Domini
[13]
114 Modus Missae (Summa Dei sacramentorum)
[14]
115 Von der Messe
[15]
116 Beschluß übers Nachtmahl
[16]
117 De sacramento corporis Christi, einzunehmen zur Seligkeit
[17]
118 De sacramento corporis Christi

IV. Sermones

Number Sudhoff Text
[1]
45 Sermo der Erkenntnis ad Clementem VII
[2]
46 Sermo de Antichristo
[3]
47 Sermo in incantatores
[4]
48 Sermo in pseudodoctores
[5]
49 Sermo de purgatorio
[6]
59 Sermones de miraculis Christi super obsessos
[7]
60 Sermones de miraculis Christi super informos
[8]
54 Sermo "Date Caesari quae sunt Caesaris"
[9]
42 Serme de Sancta Trinitate
[10]
43 Sermo de partu Virginis
[11]
44 Sermo de passione Domini
[12]
55 Sermo super verbum Domini "Compelle intrare"
[13]
56 Sermo "Novum mandatum do vobis"
[14]
57 Sermo "Dilige dominum deum tuum et proximum sicut teipsum"
[15]
58 Sermones in similitudines evangeliorum
[16]
51 Sermo "Ob der weltlich Gewalt über das Blut zu richten hab"
[17]
52 Sermo "Ob der Glaube zu strafen sei"
[18]
53 Sermo von denen, die aus dem Kloster laufen

V. Marienschriften

Number Sudhoff Text
[1]
120 Libellus de Virgine sancta theotoca: Das Buch von der Jungfrauen, aus der Gott geboren ist
[2]
125 Vorred in das Salve Regina. Von der Geburt Mariae und Christi
[3]
124 De invocatione Mariae
[4]
121 Von der Geburt Mariae und Christi
[5]
122 Maria ist aus Anna geboren, aber aus Joachim nicht
[6]
123 Es wird gefragt, ob auch Maria sei in Sünden empfangen und geboren

Sudhoff's and Matthießen's Edition

Volume 1: Philosophia Magna I

Number Sudhoff Text
I 1 Liber prologi in vitam beatam
II 7 De religione perpetua
III 2 De summo et aeterno bono
IV 10 De potentia et potentia gratia dei
V 3 De felici liberalitate
VI 15 De martyrio Christi et nostris deliciis
VII 16 De remissione peccatorum
VIII 5 De officiis, beneficiis et stipendiis
IX 4 De honestis utrisque divitiis
X 8 De ecclesiis veteris et novi testamenti
XI 18 De resurrectione et corporum glorificatione
XII 32 Vom Tauf der Christen





Goldammer's Edition

Volume 1: Allgemeines zum "Seeligen Leben". Gott, Christus, Kirche (not published)

Number Sudhoff Text

Volume 2: Ethische, soziale und politische Schriften. Schriften über Ehe, Taufe, Buße und Beichte

Number Sudhoff Text
I 3 De felici liberalitate
II 4 De honestis utrisque divitiis
III 6 De ordine doni
IV 23 De tempore laboris et requiei
V 22 De sensu et instrumentis
VI 24 De virtute humana
VII 25 De praedestinatione et libera voluntate
VIII 26 De decem virginibus
IX 20 De magnificis et superbis
X 27 De generatione et destructione regnorum
XI 31 De iustitia
XII 11 De thoro legitimo
XIII 14 Von der Ehe Ordnung und Eigenschaft
XIV 14a, 14b Sermones von der Ehe
XV 12 De thoro, vidua et virgine
XVI 13 De nupta, de alienis rebus non concupiscendis
XVII 32 Vom tauf der Christen
XVIII 34 Libellus de baptismate christiano
XIX 28 De confessione, poenitentia et remissione peccatorum
XX 29 De poenitentiis
XXI 30 Von Fasten und Casteyen

Volume 3: Dogmatische und polemische Einzelschriften

Number Sudhoff Text
I 36 De septem punctis idolatriae christianae
II 39 De genealogia Christi
III 38 De secretis secretorum theologiae
IV 37 Liber de Sancta Trinitate
V 42 Sermo de Sancta Trinitate
VI 35 Liber de imaginibus idolatriae
VII 49 Sermo de purgatorio
VIII 40, 41 Fragmenta quaedam

Volume 4: Auslegung des Psalters Davids, Teil I

Number Sudhoff Text
84 Auslegung des dritten Teils des Psalters Davids. Kommentar zu den Psalmen 75 (76) bis 102 (103)

Volume 5: Auslegung des Psalters Davids, Teil II

Number Sudhoff Text
84 Rest der Auslegung des dritten Teils des Psalters Davids. Kommentar zu den Psalmen 103 (104) bis 108 (109)
85 Auslegung des Psalmen des letzten Vierteils nach Brauch Davids, des Propheten. Kommentar zu den Psalmen 109 (110) bis 117 (118)

Volume 6 Auslegung des Psalters Davids, Teil III:

Number Sudhoff Text
85 Auslegung der Psalmen 118 (119) bis 132 (133), 1 und 137 (138)

Volume 7: Auslegung des Psalters Davids, Teil IV

Number Sudhoff Text
85 Die Auslegung des Psalters Davids, des vierten Teils die viert distincto. Kommentar zu den Psalmen 138 (139) bis 150
81 Auslegung über die zehen gebott gottes
83 Fragmentarische Entwürfe zu den Zehn Geboten (Lamentationes in praecepta)
87 In Esaiam prophetam maximum philosophia
88 Explicatio in Danielem prophetam

Supplement: Kurzfassungen

Number Sudhoff Text
1 ad 1 Prologus in vitam beatam
2 ad 2 De summo et aeterno bono
3 ad 8 De ecclesiss veteris et novi testamenti
4 ad 9 De re templi ecclesiastica
5 ad 5 De officiis, beneficiis et stipendiis
6 ad 15 De martyrio Christi et nostris deliciis
7 ad 16 De remissione peccatorum
8 ad 17 De venerandis sanctis
9 ad 18, ad 19 De resurrectione et glorificatione corporum & De resurrectione mortuorum
10 ad 3 De felici liberalitate
11 ad 4 De honestis utrisque divitiis
12 ad 13 De nupta, de alienis rebus non concupiscendis
13 ad 32 Vom Tauf der Christem
14 ad 28 De confessione, poenitentia et remissione
15 ad 45 Sermones der Erkanntnus ad Clementem VII
16 ad 54 Sermo 'Date Caesari, quae sunt Caesaris'
17 Anhang: Die angeblich Paracelsische 'Kurze Auslegung der zehn Gebote Gottes'

Gantenbein's New Paracelsus Edition (NPE)

Volume 1: Vita beata

A. Liber de vita beata

Number Sudhoff Text
A1 38 Prologus totus operis christianae vitae
A2 1 Liber prologi in vitam beatam
A3 2 De summo et aeterno bono
A4 3 Liber de felici liberalitate
A5 4 Liber de honestis utrisque divitiis
A6 24 Liber de virtute humana
A7 5 Liber de officiis, beneficiis et stipendiis
A8 6 Liber de ordine doni
A9 23 Ex libro de tempore laboris et requiei
A10 13 Liber de nupta, de alienis rebus non concupiscendis
A11 20 Ex libro de magnificis et superbis
A12 7 Liber de religione perpetua
A13 8 De ecclesiis veteris et novi testamenti
A14 9 Liber de re templi ecclesiastica
A15 10 Liber de potentia et potentia gratiae Dei
A16 15 Liber de martyrio Christi
A17 16 Liber de remissione peccatorum
A18 17 Liber de venerandis sanctis
A19 18 Liber de resurrectione et corporum glorificatione
A20 21 Liber de sursum corda

B. Fünf Traktate zur Seligkeit

Number Sudhoff Text
B1 29 Liber de poenitentiis
B2 34 Libellus de baptismate christiano
B3 Liber de sacramento corporis Christi
B4 31 Liber de iustitia
B5 35 Liber de imaginibus idolatriae

C. Weiteres zur Heiligenverehrung

Number Sudhoff Text
C1 17c Auslegung des 149. Psalms
C2 17d Auslegung des 150. Psalms
C3 17a De sanctis