Text.Alchemica.1600-01.Z3v/Text
[p. 172] De metallvrgicis Nic[olai] Soleæ.
Ad Lectorem.
Non potis Orbis erat Terrarum singula solus
Prændere Diuinum quæ contestantia Numen
Vndique panduntur Mundi Miracula: Vastis
Multa latent vndis; distant & Æthere multa;
Plurima Terra tegit. Sunt quos conscendere in altum,
Illa videre iuuat: Soleas (sua namque voluptas
Quemq́ue trahit) facili demissus ad Ima bacillo
Interiora Soli loca contemplatur; Et actus,
Fossorum dum lustrat iter, dum verbere multo
Quas labor immensus tandem excauat, Ipse fodinas
Munera Naturæ spectatum sæpè frequentat,
Immane est quantum studio profecerit, (ingens
Quippe stupendorum vidit longi Ordinis agmen)
Immane est quantum superas modò vectus ad auras
Vsuræ reparat nostræ. Malè cognita priscis,
Cognita vel nunquam, Rata nostro nec quoque seclo,
Plurima quis dubitat Terræ mysteria? quisnam
(Paucula de multis quæro) quo Terra metallis
Fœta modo? coëmat quo fœcundanda marito?
Quâ quod concipiat Semen matrice? volucrum
Embrî quà virtus? quà mortis imago mineris?
[p. 173] Quà motus veniant? placidæ quà causa quietis?
Quis prior, & paribus docuit rationibus, Autor?
Tùm quotus hinc illinc proprio ut spacientur in aruo?
Nunc Liqueant? Solidi poscant nunc corporis usum?
Spirent? Exspirent? Halent? modo luce coruscent
Æra? Suo ostendit calamo feliciùs? vnus
Hæc Soleas merito potuit signare trophæo,
Non inuisa Bonis Virgultæ Arcana Magistri
Heu longa ingenij luctâ sectantur: at illis
Suspensam eripuit Soleæ labor omnibus herbam.
Hunc nisi quàm verient variantibus actibus Ignes
Attendes, (non vnus erit simul omnibus aptus)
Crede mihi, potiore ignis frustraberis usu.
Adde quòd affectas dum tuta Solaria lymphis,
Fit specus aduersum, ruituro flumine prægnans:
Cominùs huic magni est, obstetricare, pericli
Ausus; Cui vitam non mox malè gratus ademit
Exclusus fœtus? Soleam si consulis Illo
Liber eris: Vitam Soleas cùm fœnore seruat.
Cætera quis referet, Sophiæ condigna Labore,
Digna Metallurgῶn conatibus? Ipsa loquentur.
Speratis, Næ, Lector, habes Maiora, libellum
Si Tibi quo videas oculus, quæué Audiat Auris;
Si Tibi qui Soleæ Genius secreta favebit.
