Preface, no date (1553), Philippus Hermanni to the Reader (BP031)
| Author: | Philippus Hermanni |
| Recipient: | Reader |
| Type: | Preface |
| Date: | no date [1553] |
| Pages: | 3 |
| Language: | Dutch |
| Quote as: | https://www.theatrum-paracelsicum.com/index.php?curid=2056 |
| Editor: | Edited by Julian Paulus |
| Source: | Philippus Hermanni, Dat Secreet der Philosophyen, Antwerpen: Jan Roelants 1553, sig. A2v-A3v [BP031]
|
| CP: | Not in Kühlmann/Telle, Corpus Paracelsisticum |
| Translation: | Raw translation see below |
| Back to Paratexts Back to Texts by Philippus Hermanni |
[sig. A2v] ¶ Die Prologhe.
In dit teghenwoordich Boeck seer beminde Leser soo hebbe ick voor my ghenomen v te openbaren de rechte ende edele verborghen Conste der Mineraliker Distilatien dat zij dye dinghen dye in den Berch wercken gheuonden worden ghelijck als alle manieren van Souten alle Alluynen/ Vitriol/ Solfer/ Quicksiluer/ ende dyer ghelijcken andere Metalen als Loot/ Ten/ IJser/ Gout/ Siluer/ ende Coper hoemen den Liquor oft vochticheyt wt alle dese dinghen sal moghen crijghen ende alle tghene dat tot des menschen ghesontheyt dient hier wt sal moghen trecken dat sullen wy v metter hulpen Gos in desen Boeck altemael openbaren met noch vele andere Alchimistike bereydinghen der seluer dinghen die wonderlijcke operatie doen in des menschen lichaem soo dattet by veel menschen schijnt mirakel te wesen door de wonderlijcke operatien dye si doen daerom seer beminde Leser soo wilt dit Boecxken met verstant ouerlesen ende als ghy den sin daer af verstaet soo staet de hant aen den ploech ende weest naerstich totten arbeyt op dat ghy de edele wercken deser Consten ghenieten moecht want dat sult ghy ten eersten weten datter gheen Medicijnen ter weerelt gheuonden en worden die sulcken goeden ende snellen operatie doen als dese Mineralen als si te recht bereyt worden ghelijck ick v leeren sal/ maer ghi mochtse soo bereyden si louden schadelijck ende nyet profijtelijck wesen/ daerom soo siet dat ghijse bereyt als ick v leeren sal soo sult ghi v bouen maten seer verwonderen van hueren wercken. Ende al ist dat de edele Const der Alchimijen in verachtinghe ghecomen is soo datse heet gheloghen te zijn ende een valsche Const dat en staet ons niet te verantwoorden dan soo verre alst onser Materien teghen is dat is aldus te verstaen/ Dye Alchimisten hebben in deser edelder Const ghewrocht oft ghelaboreert op sulcker intentien dat sie van Loot ende Coper Gout ende Siluer hebben willen oft meynente maken/ ende oock van allen anderen simpelen oft slechten Metalen hebben si meynen Siluer oft Gout te maken ende oft dat moghelijck si ende van [sig. A3r] God toeghelaten oft nyet dat en weet ick nyet dat beuele ick den seluen Meesters van dyer Const/ hoe wel dat wy veel wonderlijcke veranderinghen ghennen hebben in dyer Const soo en willen wy daerom nochtans nyet affirmeren dattet moghelijck is/ wantet schijnt onmoghelijcken te wesen dat de menschen in corten daghen doen souden dat de natuere in veel Jaren doet/ ende dat de menschen doen souden tghene dat God selue doet ende dat zijn Schepselis/ dit en willen wy nyet affirmeren dattet waer oft moghelijck si oft oock niet negeren oft loochenen dattet nyet waer en si/ maer wy beuelent den ghenen diese voor waerachtich houden/ te verantwoorden/ maer wy openbaren v tghene dat wy ghesien ghewrocht ende gheproeft hebben ende daer wy expert van zijn/ ende hoe wel dattet wter Alchimijen ontspringt ten is nochtans nyet tot dyer intentien oft ten dient oock nyet om Metalen mede te veranderen/ maer het dient om den mensche van binnen ende van buyten te Cureren van sinen sieckten ende ghebreken dye van allen anderen Churgijns voor ongheneselijck gheoordeelt zijn gheworden ende oock van den Medicijns verlaten/ Dese Patienten sullen moghen ghecureert worden door de Arcana Misteria ende heymelijcke Secreten deser Const. Ende om dattet nyet moghelijck en is dese dinghen te bereyden sonder de Const der Alchimijen soo moeten wy de selue Const door dye redene prijsen bouen alle Consten/ ant alle ander Consten moghen den mensche dienst doen van buyten aen zijn lichaem/ maer dese Edele Const gheeft den mensche weder zijn eerste ghesontheyt meer dan eenighe ander Const der werelt/ daerom soo moet ick se prijsen bouen alle Consten der werelt/ want ick hebbe mirakelen van huer sien gheschieden/ ende om dattet al metten viere gheschiet soo heetet den ghemeynen Man altesamen Alchimije/ hoe wel dat de intentie der Alchimisten verre is van onser intentien/ maer dye hem sinen rechten naem soude gheuen hy soudet heeten de rechte Const der Medicijnen/ want wat is de Const der Medicijnen anders dan de Medicijnen te bereyden ende den siecken te ghenesen/ maer in desen beyden en is de Medicijne nyet de prijsen als si sonder de bereydinghe der Alchimijen (alsoot dye onwetende Medicijns heeten) ghebesicht woordt/ want wat is dye Apoteke anders dan een schommel koken als sie van desen bereydinghen dye wy v leeren sullen gheen verstant en hebben/ alsoo ist oock van den Medicijn dye van desen bereydinghen gheen verstant en heeft/ want wy hebben dickwils [sig. A3v] ghesien ende gheproeft dat den eersten roock oft damp van eene is Cryde oft ander Specie dat beste is dat in hem is/ ende wy sien dat onse gheleerde Medici ghebieden te sieden op dye helft ende dier ghelijcken/ ende is den eersten damp dyer af op vliecht het beste alsoo wy v dat bewijsen sullen hier achter/ wat duecht cander dan ghewesen in den Drancken dye si alsoo coken/ daerom soo segghe ick dat dye Medicijn sonder dese edele Const der bereydinghen luttel oft nyet vele wt en recht al neempt hy tghelt van den Patienten/ maer hy gaet te wercke als een blinde met eenen blinden leyder dat is hy is blint in der Const en{{EditAbbr|de}0 heeft eenen blinden bereyder den Apoteker. Maer de Medicijn dye in deser Const expert is/ ende dye Species te rechte bereyt dye is bouen alle menschen te eeren/ prijsen ende te beminnen/ want men machs met gheenen ghelde coopen tghene dat hy den mensche met zijnder Consten doet vercrijghen/ daerom soo is de Const der Alchimijen seer te prijsen want al en zijnse tot huerder eerster intentien nyet ghecomen/ si hebben nocht ans den wech gheopent waer door dese edele Const der bereydinghe voort ghecomen ende bekent is gheweest ende waer door soo veel wonderlijcke Secreten gheopenbaert zijn gheworden dye sonder hueren soecken al verborghen souden ghebleuen hebben tot grooter schaden van den crancken menschen ende ghebreckighe Persoonen/ daerom en wiltse nyet verachten maer in grooter eeren houden nochtans niet op huere maer op onse intentie v sinnen funderende/ dat is op de ghenesinghe der sieckten/ ende op dye rechte bereydinghe der Mineralen/ waer mede ghy sult moghen doen tghene dat ghy met gheenen anderen Cruyden/ oft Simplicien/ oft Specien en sult moghen doen in gheender manieren/ Hier mede willen wy dye Prologhe besluyten ende spreken van den namen der Simplicia dye in deser Const ghebesicht worden ende oock hoemen de wercken deser Consten heet op dat wijse int schrijuen niet altoos weder op een nieu verhalen en doruen want dat is seer verdrietelijck/ ende sonder profijt.
¶ Dat Eynde der Prologhen.
Dutch Raw Translation
Generated by ChatGPT-4 on 5 April 2023. Attention: This translation is a machine translation by artificial intelligence. The translation has not been checked and should not be cited without additional human verification.
De proloog.
In dit hedendaagse boek, zeer geliefde lezer, heb ik besloten om u de ware en nobele verborgen kunst van de minerale distillaties te onthullen, zodat u de dingen die in de bergwerken worden gevonden, zoals alle soorten zouten, aluinen, vitriool, zwavel, kwikzilver, en dergelijke andere metalen als lood, tin, ijzer, goud, zilver en koper, kunt leren hoe u het vocht of de vloeistof uit al deze dingen kunt verkrijgen en alles wat bijdraagt aan de gezondheid van de mens hieruit kunt halen. Met de hulp van God zullen we dit alles in dit boek onthullen, samen met vele andere alchemistische bereidingen van deze dingen die wonderbaarlijke operaties uitvoeren in het menselijk lichaam, zodat het voor veel mensen een mirakel lijkt te zijn door de wonderbaarlijke operaties die ze uitvoeren. Daarom, zeer geliefde lezer, lees dit boekje met begrip en als u de betekenis ervan begrijpt, leg dan de hand aan de ploeg en wees ijverig in uw arbeid, zodat u de nobele werken van deze kunst kunt genieten, want u moet als eerste weten dat er geen geneesmiddelen ter wereld worden gevonden die zo'n goede en snelle werking hebben als deze mineralen, als ze op de juiste manier worden bereid, zoals ik u zal leren. Maar als u ze op een verkeerde manier bereidt, kunnen ze schadelijk en niet nuttig zijn, daarom zorg ervoor dat u ze bereidt zoals ik u zal leren, zodat u zich enorm zult verbazen over hun werking. En al is het dat de edele Kunst van de Alchemie in minachting is gekomen, zodat het als bedrog wordt beschouwd en een valse kunst, dat hoeven wij niet te verantwoorden, behalve in zoverre het tegen onze materie ingaat. Dat is als volgt te begrijpen: De alchemisten hebben in deze edele Kunst gewerkt of gelaboreerd met de intentie om van lood en koper goud en zilver te maken, en ook van alle andere eenvoudige of inferieure metalen dachten zij zilver of goud te maken. Of dit nu mogelijk is en door God toegestaan of niet, dat weet ik niet, dat laat ik aan de meesters van die Kunst over. Hoewel wij veel wonderlijke veranderingen kennen in die Kunst, willen wij daarom nog niet bevestigen dat het mogelijk is, want het lijkt onmogelijk dat mensen in korte tijd zouden doen wat de natuur in vele jaren doet, en dat mensen zouden doen wat God zelf doet en dat zijn scheppingen zijn. Dit willen wij niet bevestigen of het waar of mogelijk is, noch ontkennen of ontkrachten dat het niet waar is, maar wij laten het aan degenen die het voor waarachtig houden om te verantwoorden. Maar wij onthullen u wat wij gezien, gewerkt en getest hebben en waar wij deskundig in zijn, en hoewel het uit de alchemie voortkomt, is het niet voor die intentie of om metalen mee te veranderen, maar het dient om de mens van binnen en van buiten te genezen van zijn ziekten en gebreken die door alle andere chirurgen als ongeneeslijk zijn geoordeeld en ook door de medici verlaten zijn. Deze patiënten zullen kunnen worden genezen door de Arcana Mysteria en geheime geheimen van deze Kunst.
