Letter, 1567-01-01, Jacques Gohory to Louis de Saint-Gelais
| Author: | Jacques Gohory |
| Recipient: | Louis de Saint-Gelais |
| Type: | Letter |
| Date: | 1 January 1567 |
| Place: | Paris |
| Pages: | 8 |
| Language: | Latin |
| Quote as: | https://www.theatrum-paracelsicum.com/index.php?curid=2044 |
| Editor: | Edited by Julian Paulus |
| Source: | Jacques Gohory, Theophrasti Paracelsi philosophiae et medicinae utriusque universae compendium, Paris: Philippe Gaultier dit Rouillé no date [1567], sig. *1r-*4v [BP089]
|
| Back to Paratexts Back to Texts by Jacques Gohory |
[sig. *1r] Sangelasio Lensaci Domino, Eqviti Torqvato, Senatori Sacri Consilii, Avgvsti Cvbicvli Præfecto, Dvci C. Virorvm Avlicorvm. I[acobvs] G[ohory] P[arisiensis] Salvtem.
Miraberis fortasse (Eques præstantissime) quum me comitem legationis Romæ videris, rerum regiarum negotiationi non tecum (sinistro meo fato) sed cum successore tuo operam nauantem, quid in causa fuerit, quod ab eo tempore me domi priuatim in otio literarum continuerim. Tu verò animaduertas velim, quam personam sæpe nobis necessitas aut casus impo- [sig. *1v] nat, quámve nostra voluntate ipsi geramus. Nam ego qui naturâ ad rerum contemplationem propensus eram, parentum iussu aut consilio ad procerum comitatum impulsus fui. A quo quum animum meum nimis abhorrere sentirem, non tam inconstantiæ opinionem veritus sum, quin genio potius meo mihi inseruiendum existimarem: Id rectè an secus, haud laboro, si meum hoc factum tibi probari senserim; Quod autem ad studiorum meorum genus attinet, postquam variarum artium flosculos decerpsi, raptus sum nescio quo meo fato ad inuestigationem rerum, quasquidem prisci sapientes cognitione complexi esse, sed quibusdam figmentorum inuolucris obtexisse perhibentur. Quorum è numero scripta sunt Theophrasti Paracelsi Germani philosophi & medici insignis: potissimumque inter ea libri 4 de vita longa, qui nuper in lucem prodierunt. Ne verò per obscuritatem prorsus abiiciantur aut negligantur, primùm ex variis illius monumentis præcepta mira & inaudita ex immensitate sermonis in compendium contraxi: cui deinde commmentarios breues in hunc libellum adieci. Tua autem [sig. *2r] in me iamdudum propensa voluntas videbatur aliquod à me munusculum suo quodammodo iure postulare. At siquis perpendat quàm geras publicam personam, quáque ingenii præstantia, qua in regiis muneribus obeundis industria (quibus es maximo potentissimoque Regi gratissimus) qua denique formæ dignitate ac venustate omnium erga te animos conuerteris, tibi profectò optimus quisque artifex vt prudenti æstimatori, opus suum iure potest consecrare. Ipse itaque sub hoc Leonis Suauii nomine tanquam Teucer sub clypeio septemplici latitans reprehensionum in re ardua & noua vel potius calumniarum aculeos minimè pertimescam, si tu mihi Aiax Telamonius fueris. Non quod de scripti mei defensione diffidam, sed quoniam tranquillitati studiorum deditus vereri fortè possem ne propugnationis negotio meum otium interrumpatur: quin potius, ne de me ex his quæ quasi aliud agens edidi, sententia feratur, ac si omnes ingenii atque industriæ (quod per alias occupationes non licuit) neruos intendissem. Tantùm igitur duo restata hîc velim, nec à me vetustam medicinam prorsus damna- [sig. *2v] ri (nouæ huius ostentatione, nec, licet perplexa prima facie interpretatio mea videatur me tenebras pro luce offundere. Arbitrantur qui iudicio parum valent, si quid Paracelsus in methodicos experientiæ, si quid in empiricos scientiæ expertes inuehatur, nulli medicorum generi òmninò parcere, se solum atque vnicum orbis terrarum medicum profiteri. Damnat enim ille medicorum vulgus tam theoricæ quàm praxis imperitum: fingit, vt Xenophon imperatorem, vt Cicero oratorem perfectum, sic ipse medicum, qui sit omni medendi laude cumulatus: qui Platonis atque Aristotelis philosophia ad vniuersæ naturæ cognitionem, qui mathematicis quoque disciplinis imbutus sit, quique postremò ex Ægiptiorum & Arabum præceptis perceperit rerum etiam quæ sub ignem cadunt omnium varios apparatus. Qualem vidimus nuper Ioannem Fernelium (vt illius monumenta testantur) qualem videmus hodie in regia Ioannem Capellam Archiatrum, eius successorem qualem honoratum Castellanum collegam: quales in hac quoque præstantissima ciuitate, tanquam in publico Europæ theatro [sig. *3r] Nicol[aus] (re) Magnus & cognomine, Ioannesque Gorræus (quos tibi notissimos esse arbitror) in omnium oculis versantur: quiquidem, ne quid sibi ad absolutam medicinæ peritiam deesset, nihil huiusmodi artium à se alienum esse voluerunt. Errat enim vehementer meo iudicio, qui Hippocratem audet criminari (quo nullus in medicinæ scientia tot tantisque seculis extitit præstantior) errat qui Galenum interpretem paruifacit, hominem tanta ingenii artisque subtilitate, tanto rerum vsu preditum. At si in natura necesse est, vt ait Cicero, absolui aliquid atque perfici, ad ipsorum forte ætatem laus medicinæ perfecta nondum fuit, ætas (vt inquit Fabius) posterior priori amplius erudiendæ laborauit. Nec censendum est nihil quicquam vel addi vel detrahi posse, imò verò ratio medendi, quæ illorum temporibus adoleuit, si hodie à nouissimis doctoribus consummata erit, nominabitur Sapientia. Theophrastum itaque nostrum laudare par est atque admirari, qui eam partem medicinæ tractarit maximè, quæ à superioribus medicis vel neglecta perperam vel minimè intellecta videbatur: nempe de endelechiis & quintis rerum es- [sig. *3v] sentiis, è quibus mira remedia ab Ægypto & Arabia profecta, Græcis Latinisque noua atque invsitata eliciuntur: quorum mihi nonnulla vsu & experientia comperta sunt. Hippocrates ergo, Galenus & Paracelsus multa perfecerunt: alii tamen nomine mihi non noti laude sua fraudandi non sunt, qui multa conantur: illi potuerunt, alii volunt: quibus non licet rerum fastigia conscendere: aliquid est in proximis saltem interuallis constitisse. Superest aliud, quod contra me facit hoc tempore, ne mihi mysteriorum, quæ hisce libri Theophrasti continentur, vel ignoratio vel retitienda vitio vertatur. Horum quidem ipse sacris initiatus, so nondum ad ipsius sacrarii penetralia deductus sum, non alii quàm aduersæ fortunæ ascribo, & facultatum tenuitati, ad quam me intempestiuo forsan diuitiarum contemptu hæc ipsa studia redegerunt, intereà aspiro quotidie anhelo, & quamdiu amplius non datur, ipsa me spe tantæ rei & cogitatione consolor, cuiusquidam haud dubito quin excellentes illi viri quique alii iudicio pollent aliquod hîc specimen coniectura facile consequantur. Hæc porrò est, Homeri catena aurea [sig. *4r] hoc cœ Opisque matrimonium, hi Platonis annuli, hæc abstrusa in intimis naturæ adytis Philosophia. Quæquidem sapientissimo atque eruditissimo Franciæ Cancellario Michæli Hospitali: quæ doctissimo Regis Archieleemosinario Iacobo Amioto, ac huiusmodi sublimibus animis ex veterum philosophorum vatumque monumentis animaduersa & perspecta esse possunt. Cuius adipiscendæ gratia norunt Democritum olim, Platonem, Pythagoram, Apollinium in Ægyptum ad Hermetis columnas, ad Brachmanes Gymnosophistasque commigrasse. Norunt autem illi ex priscis scriptoribus quanta sit cautio adhibenda in mysteriis enuntiandis, si quid ego eorum sum forte subodoratus, paucis, vt Hebræorum vetus Cabala per manus tradebatur, in aurem præsens insusurrabo: cæteros sat erit admonuisse, ne verborum integumentis nudis immorentur, & sensum nos eis aliquem ex scriptorum similium institutis præbuisse: id est quum huiusmodi mysticos libros legent, scriptum vt negligant, sententiam eligant & consectentur: vt in legitimo statu Rhetorum præceptis traditur, vt in legibus humanis factitandum esse legis- [sig. *4v] latores censuerunt, divinæ mentis captandam esse rationem: exemplo quodam sacri illius verbi, litera occidit, spiritus vivificat: & illius, lac parvulis, sapientiam inter perfectos Mysterium (aiunt) secreto audi, tecum habeto, Vix amico quidem charissimo dixeris. Artes enim aliæ cunctæ vulgo iactantur, arcana hæc inter paucos planè clam narrantur, & licet sint verissima Reipublicæ tamen interest quodammodo tacita teneri.
Lutetiæ Cal[endis] Ianuar[ii] Ann[o] M. D. Lxvii.
English Raw Translation
Generated by ChatGPT-4 on 4 April 2023. Attention: This translation is a machine translation by artificial intelligence. The translation has not been checked and should not be cited without additional human verification.
