Difference between revisions of "Dedication, no date (1569), Gerhard Dorn to Egenolf von Rappoltstein (BP112)"
(Created page with "{{InfoboxParatext | Author=Gerhard Dorn | Anon= | AuthorPresumed= | Recipient=Egenolf von Rappoltstein | Type=Dedication | Classification= | Date=0 | DatePresumed=1569 | Place= | Pages=8 | Language=lat | Editor=Julian Paulus | SourceAuthor=Paracelsus | SourceTitle=Chirurgia vulnerum, ocultorum & manifestorum Vlcerum, &c. | SourceEditor=Gerhard Dorn | SourcePlace=Basel: Pietro Perna | SourceDate=1569 | SourceBP=BP112 | SourceSig=)(2r–)(5v | SourcePag= | SourceFol= | Re...") |
|||
| Line 38: | Line 38: | ||
{{Pagemark|sig|)(2r}} {{MarkupUppercase|Generosissimo summeque nobili D[omino]|u=v}} Egenolpho, Domino in Rapoltzstein, Hohenack, & Geroltzeck ad Vuassichin, &c. Salus. | {{Pagemark|sig|)(2r}} {{MarkupUppercase|Generosissimo summeque nobili D[omino]|u=v}} Egenolpho, Domino in Rapoltzstein, Hohenack, & Geroltzeck ad Vuassichin, &c. Salus. | ||
<i>{{MarkupInitial|Quum|u=v|Allcaps=1}} doctißimi viri Medici D[omini] Theophrasti Paracelsi Chirurgiam à Germanico in Latinum sermonem vertissem: animaduerti plurimos eoru{{EditAbbr|m}} qui nihil intactum relinquere, nec approbare, quod non fecerint ipsi, ne{{EditAbbr|que}} se penes aliquem admittere solent, non fefuturos vt vel minimam occasionem rodendi, vel carpendi saltem | <i>{{MarkupInitial|Quum|u=v|Allcaps=1}} doctißimi viri Medici D[omini] Theophrasti Paracelsi Chirurgiam à Germanico in Latinum sermonem vertissem: animaduerti plurimos eoru{{EditAbbr|m}} qui nihil intactum relinquere, nec approbare, quod non fecerint ipsi, ne{{EditAbbr|que}} se penes aliquem admittere solent, non fefuturos vt vel minimam occasionem rodendi, vel carpendi saltem quærant, quod lacerare nequibu{{EditAbbr|n}}t. Quamobrem opus protectore mihi fore, maximè putaui. Cum{{EditAbbr|´que}} diu satis animo reuoluissem at{{EditAbbr|que}} pensitassem, cuínam inter Magnates hosce labores meos (licet exiguos) nuncupare vellem, qui bonas artes opti- {{Pagemark|sig|)(2v}} mè commendatas haberet. Inter plurimos incidit in mentem excellentißima tua Celsitas, quæ promouendis omnis generis laudabilibus artibus candidè relucet. Hinc etiam factum est, vt confisus de sua maxima benignitate, rudem hanc meam traductionem, at fidelem, sub vmbra suarum alarum in lucem audeam dare. Non sine causa quidem, libros tam excelelntis viri Germani suscepi vertendos. Nam existentem in Gallia me rogarunt plurimi doctißimi{{EditAbbr|´que}} viri, qui iudicium de rebus excellentioribus facere norunt optimum, vt (quia nonnullos antea traduxissem) alios quotquot ad manus meas peruenirent, etiam verterem, quo sua tanti Gallia thesauri foret particeps. Ego quòd viderem exteros hunc hominem ob singularem & inauditam hactenus doctrinam eius extollere, vt etiam Germaniæ decus eu{{EditAbbr|m}} vocarent: & ex ad- {{Pagemark|sig|)(3r}} uerso considerarem, propriam istius viri tam rari patriam, eum & sapientiam eius contemnere: minus facere quid potui, quàm rogatus etia{{EditAbbr|m}} deferre quod spretum immeritò cernerem, eò videlicet vbi summo haberetur in pretio, tum amicis in officio tam honesto morem gerere? Nil enim potius optant post Gallos Belgicæ nationes, ac aliæ plurimæ, quàm istius viri scripta legere posse, ac intelligere, quòd trecentos & sexaginta plus minus Germanicos libros in omni scientiarum genere conscripsisset omnes, præter Latinos aliquot. Postquam honestis istis laboribus insudassem aliquandiu, cœperunt eorum nonnulli qui partem eius adhuc tenent, increpare me plurimùm, & post tergus alij minari, quòd priuatum iri se crederent, si lucem in suis regionibus ortam aspicerent aliæ nationes. Verùm, quia rem altius perpe{{EditAbbr|n}}dissem, vtpote lau- {{Pagemark|sig|)(3v}} dem Germaniæ futuram & immortale decus, vbi totius orbis terrarum nouerit eam cæteros inter produxisse virum, qualem antea humanis in artibus vix videre licuit. Minas eorum qui sibi solis bene fore cupiunt, & soli quæstu{{EditAbbr|m}} inde facere nituntur, vix flocci fecerim: & alacri progressus animo, bonu{{EditAbbr|m}} quod ipsi reliquis inuide{{EditAbbr|n}}t omnibus, pro viribus meis, non de meo, sed ex Paracelsi thesauris exponam. Si malè tamen eos habeat me traducere, quòd fortè putent rudiori stylo vel nudius quàm ferre valeant hoc fieri, traducant ipsi, modò fideliter, ego manum de tabella retraham. At nisi fidelius id faciant, quàm videmus nonnullos eorum, ad quorum Libri Paracelsici manus peruenerunt, edere Germanica, mutila quæque scilicet prorsumqúe deprauata, retinentes ea sibi quæ nucleum istius doctrinæ continent, {{Pagemark|sig|)(4r}} & corticem emittentes, ab vtroque potius abstineant. Et nisi Reipublicæ quærant vtilitatem, hosce conatus alijs minimè perturbent. Hæc à me dicta sunt, quòd perceperim aliquos eorum, qui Paracelsicæ doctrinæ profeßionem faciunt, furticiè Libros istius excellentißimi viri, non sub eius, sed sub suo nomine, quod flagitiosum potius quàm sit ambitiosum, edidisse: plerosque alios, qui scripta nondum edita, déque muro, quo Paracelsus ante mortem inopinatam, vel potius acceleratam, conclusa fuerant, post eam eruta cautelosè nimium, & surrepta sic publicare typis, vt omne quod artem apertè nude{{EditAbbr|´que}} docet, eximant, sibíque seruent: quo post mortem, Gentilium instar, laudem pare{{EditAbbr|n}}t, & quæstum in vita plurimum. At facia{{EditAbbr|n}}t quod poßint, opinione vanißima hac frustrabu{{EditAbbr|n}}tur, cu{{EditAbbr|m}} hactenus per Paracelsum {{Pagemark|sig|)(4v}} adhuc vita fruentem, & per alios probos viros & sinceros, tot extent istius doctrinæ monumenta, quæ sufficiant ad istarum technas vulpium detegendum: etsi (prout inceperunt) ordinem & stylum inertant. Nil siquide{{EditAbbr|m}} impiè patratum, quod inultum sit, aut maneat occultum. Eius rei patuit exemplar à paucis mensibus euidentißimum, quo quidem inflatus vter (cuius nomini parco) iacta{{EditAbbr|n}}s omnia Paracelsi monumenta se habere, necnon intelligere, scholia quædam sordida in aliquot libros ausus est perperam scribere, stulte{{EditAbbr|´que}} magis quàm temerè discipulos Theophrasti Paracelsi, præter æquitatem omnem reprehendere. Quid inde? propriam inscitiam patefecit his, qui vel tantillum ea doctrina sunt imbuti: qui etiam apertißimè scriptis demonstrarunt editis, quòd eos iniustißimè libros foret aggressus. Non aliàs de cæteris {{Pagemark|sig|)(5r}} futurum est, quos antea dixi plumis aliorum parari superbire{{EditAbbr|´que}}, & alijs qui Reipublicæ, hoc ipsum quod etiam non habent, inuide{{EditAbbr|n}}t. Nam reperiuntur multi, qui scripta detinent istius viri, non tamen intelligunt, nec alios intelligere cupiunt. O diabolica quàm humana potius ingenia, quæ iusticiam in iniusticia detinent, præter Authoris mentem at{{EditAbbr|que}} sententiam. Quandoquidem ipse muro non concluserat, vt ea latere perpetuò cuperet, aut exteris inuideret, imò contrà, vt ad exteros peruenire{{EditAbbr|n}}t, maximè quòd in patria sua no{{EditAbbr|n}}, (prout ipsemet fatetur) sed apud exteros vt peregrinus didicisset. Verùm quòd videret margaritam, quam attulerat, ab eis quibus vt æquum est, fauebat, aspernari, voluit etia{{EditAbbr|m}} abscondere: cupiens vt ad alicuius probi viri manus peruenirent, qui publicaret iterum eorum filijs, à quibus hauserat, aut {{Pagemark|sig|)(5v}} alijs quibusuis nationibus. Nec vs{{EditAbbr|que}} adeò frustatus est opinione sua. Quoniam ab extraneis hoc tempore maximè celebratur, & indies magis, quanto latius eius monumenta traducuntur. Hæc est occasio cur versionis eoru{{EditAbbr|m}} Librorum prouinciam susceperim, etsi meis viribus imparem. Sat mihi fuerit alijs{{EditAbbr|´que}} (præsertim quòd nemo alius id facere curet) si salte{{EditAbbr|m}} quæ stylo rudi, quanto fidelius potui, traduxi, valeant intelligere. Poterunt ornare qui melius me norunt, vbi iam intellexerint. Istius igitur ta{{EditAbbr|m}} docti viri scriptorum protector fore ne dedigneris, excellentißime generosißime{{EditAbbr|´que}} Domine, simul & meæ versionis, vt in Medicina tande{{EditAbbr|m}} prout in alijs emergere valeat ipsa veritas. Fœliciter viue, & in annos plurimos vale. | ||
Excellentißimæ T[uæ] C[elsitudinis] | |||
Seruulus | Seruulus | ||
Revision as of 20:50, 18 March 2023
| Author: | Gerhard Dorn |
| Recipient: | Egenolf von Rappoltstein |
| Type: | Dedication |
| Date: | no date [1569] |
| Pages: | 8 |
| Language: | Latin |
| Quote as: | https://www.theatrum-paracelsicum.com/index.php?curid=1971 |
| Editor: | Edited by Julian Paulus |
| Source: | Paracelsus, Chirurgia vulnerum, ocultorum & manifestorum Vlcerum, &c., ed. Gerhard Dorn, Basel: Pietro Perna 1569, sig. )(2r–)(5v [BP112]
|
| CP: | Not in Kühlmann/Telle, Corpus Paracelsisticum |
| Back to Paratexts Back to Texts by Gerhard Dorn |
[sig. )(2r] Generosissimo svmmeqve nobili D[omino] Egenolpho, Domino in Rapoltzstein, Hohenack, & Geroltzeck ad Vuassichin, &c. Salus.
Quum doctißimi viri Medici D[omini] Theophrasti Paracelsi Chirurgiam à Germanico in Latinum sermonem vertissem: animaduerti plurimos eorum qui nihil intactum relinquere, nec approbare, quod non fecerint ipsi, neque se penes aliquem admittere solent, non fefuturos vt vel minimam occasionem rodendi, vel carpendi saltem quærant, quod lacerare nequibunt. Quamobrem opus protectore mihi fore, maximè putaui. Cumq́ue diu satis animo reuoluissem atque pensitassem, cuínam inter Magnates hosce labores meos (licet exiguos) nuncupare vellem, qui bonas artes opti- [sig. )(2v] mè commendatas haberet. Inter plurimos incidit in mentem excellentißima tua Celsitas, quæ promouendis omnis generis laudabilibus artibus candidè relucet. Hinc etiam factum est, vt confisus de sua maxima benignitate, rudem hanc meam traductionem, at fidelem, sub vmbra suarum alarum in lucem audeam dare. Non sine causa quidem, libros tam excelelntis viri Germani suscepi vertendos. Nam existentem in Gallia me rogarunt plurimi doctißimiq́ue viri, qui iudicium de rebus excellentioribus facere norunt optimum, vt (quia nonnullos antea traduxissem) alios quotquot ad manus meas peruenirent, etiam verterem, quo sua tanti Gallia thesauri foret particeps. Ego quòd viderem exteros hunc hominem ob singularem & inauditam hactenus doctrinam eius extollere, vt etiam Germaniæ decus eum vocarent: & ex ad- [sig. )(3r] uerso considerarem, propriam istius viri tam rari patriam, eum & sapientiam eius contemnere: minus facere quid potui, quàm rogatus etiam deferre quod spretum immeritò cernerem, eò videlicet vbi summo haberetur in pretio, tum amicis in officio tam honesto morem gerere? Nil enim potius optant post Gallos Belgicæ nationes, ac aliæ plurimæ, quàm istius viri scripta legere posse, ac intelligere, quòd trecentos & sexaginta plus minus Germanicos libros in omni scientiarum genere conscripsisset omnes, præter Latinos aliquot. Postquam honestis istis laboribus insudassem aliquandiu, cœperunt eorum nonnulli qui partem eius adhuc tenent, increpare me plurimùm, & post tergus alij minari, quòd priuatum iri se crederent, si lucem in suis regionibus ortam aspicerent aliæ nationes. Verùm, quia rem altius perpendissem, vtpote lau- [sig. )(3v] dem Germaniæ futuram & immortale decus, vbi totius orbis terrarum nouerit eam cæteros inter produxisse virum, qualem antea humanis in artibus vix videre licuit. Minas eorum qui sibi solis bene fore cupiunt, & soli quæstum inde facere nituntur, vix flocci fecerim: & alacri progressus animo, bonum quod ipsi reliquis inuident omnibus, pro viribus meis, non de meo, sed ex Paracelsi thesauris exponam. Si malè tamen eos habeat me traducere, quòd fortè putent rudiori stylo vel nudius quàm ferre valeant hoc fieri, traducant ipsi, modò fideliter, ego manum de tabella retraham. At nisi fidelius id faciant, quàm videmus nonnullos eorum, ad quorum Libri Paracelsici manus peruenerunt, edere Germanica, mutila quæque scilicet prorsumqúe deprauata, retinentes ea sibi quæ nucleum istius doctrinæ continent, [sig. )(4r] & corticem emittentes, ab vtroque potius abstineant. Et nisi Reipublicæ quærant vtilitatem, hosce conatus alijs minimè perturbent. Hæc à me dicta sunt, quòd perceperim aliquos eorum, qui Paracelsicæ doctrinæ profeßionem faciunt, furticiè Libros istius excellentißimi viri, non sub eius, sed sub suo nomine, quod flagitiosum potius quàm sit ambitiosum, edidisse: plerosque alios, qui scripta nondum edita, déque muro, quo Paracelsus ante mortem inopinatam, vel potius acceleratam, conclusa fuerant, post eam eruta cautelosè nimium, & surrepta sic publicare typis, vt omne quod artem apertè nudeq́ue docet, eximant, sibíque seruent: quo post mortem, Gentilium instar, laudem parent, & quæstum in vita plurimum. At faciant quod poßint, opinione vanißima hac frustrabuntur, cum hactenus per Paracelsum [sig. )(4v] adhuc vita fruentem, & per alios probos viros & sinceros, tot extent istius doctrinæ monumenta, quæ sufficiant ad istarum technas vulpium detegendum: etsi (prout inceperunt) ordinem & stylum inertant. Nil siquidem impiè patratum, quod inultum sit, aut maneat occultum. Eius rei patuit exemplar à paucis mensibus euidentißimum, quo quidem inflatus vter (cuius nomini parco) iactans omnia Paracelsi monumenta se habere, necnon intelligere, scholia quædam sordida in aliquot libros ausus est perperam scribere, stulteq́ue magis quàm temerè discipulos Theophrasti Paracelsi, præter æquitatem omnem reprehendere. Quid inde? propriam inscitiam patefecit his, qui vel tantillum ea doctrina sunt imbuti: qui etiam apertißimè scriptis demonstrarunt editis, quòd eos iniustißimè libros foret aggressus. Non aliàs de cæteris [sig. )(5r] futurum est, quos antea dixi plumis aliorum parari superbireq́ue, & alijs qui Reipublicæ, hoc ipsum quod etiam non habent, inuident. Nam reperiuntur multi, qui scripta detinent istius viri, non tamen intelligunt, nec alios intelligere cupiunt. O diabolica quàm humana potius ingenia, quæ iusticiam in iniusticia detinent, præter Authoris mentem atque sententiam. Quandoquidem ipse muro non concluserat, vt ea latere perpetuò cuperet, aut exteris inuideret, imò contrà, vt ad exteros peruenirent, maximè quòd in patria sua non, (prout ipsemet fatetur) sed apud exteros vt peregrinus didicisset. Verùm quòd videret margaritam, quam attulerat, ab eis quibus vt æquum est, fauebat, aspernari, voluit etiam abscondere: cupiens vt ad alicuius probi viri manus peruenirent, qui publicaret iterum eorum filijs, à quibus hauserat, aut [sig. )(5v] alijs quibusuis nationibus. Nec vsque adeò frustatus est opinione sua. Quoniam ab extraneis hoc tempore maximè celebratur, & indies magis, quanto latius eius monumenta traducuntur. Hæc est occasio cur versionis eorum Librorum prouinciam susceperim, etsi meis viribus imparem. Sat mihi fuerit alijsq́ue (præsertim quòd nemo alius id facere curet) si saltem quæ stylo rudi, quanto fidelius potui, traduxi, valeant intelligere. Poterunt ornare qui melius me norunt, vbi iam intellexerint. Istius igitur tam docti viri scriptorum protector fore ne dedigneris, excellentißime generosißimeq́ue Domine, simul & meæ versionis, vt in Medicina tandem prout in alijs emergere valeat ipsa veritas. Fœliciter viue, & in annos plurimos vale.
Excellentißimæ T[uæ] C[elsitudinis]
Seruulus
Gerardus Dorn.
English Raw Translation
Generated by ChatGPT on 18 March 2023. Attention: This translation is a machine translation by artificial intelligence. The translation has not been checked and should not be cited without additional human verification.
