Difference between revisions of "Dedication, 1602-09-13, Lazarus Zetzner to Frederick I, Duke of Württemberg"

From Theatrum Paracelsicum
(2 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 9: Line 9:
| Editor=Julian Paulus
| Editor=Julian Paulus
| Source=Theatrum chemicum, v. 1, Cornelius Sutor (Oberursel) für Lazarus Zetzner (Straßburg) 1602, f. )(r2–)(3r
| Source=Theatrum chemicum, v. 1, Cornelius Sutor (Oberursel) für Lazarus Zetzner (Straßburg) 1602, f. )(r2–)(3r
| SourceBP=BP251
| ReprintedFrom=
| ReprintedFrom=
| Description=
| Description=
Line 18: Line 19:
| Note=
| Note=
| ID=
| ID=
| Translation=1
}}
}}


[f. )(2r] {{MarkupUppercase|Illustrissimo Principi ac Domino, Domino Friderico Duci|u=v}} Wirtembergensi & Teccensi, Comiti Montis Belgarum, Domino in Saxenheim, &c. Domino suo clementissimo. S[alutem] D[icit].
{{MarkupUppercase|Illustrissimo Principi ac Domino, Domino Friderico Duci|u=v}} Wirtembergensi & Teccensi, Comiti Montis Belgarum, Domino in Saxenheim, &c. Domino suo clementissimo. S[alutem] D[icit].


{{MarkupInitial|E}}A plerisque in facultatibus bonisque artibus per annos iam aliquot ab artificibus adhibita fuit diligentia, illustrissime Princeps, Domine Clementissime: vt singuli Tractatus & libri de singulis materiis à diuersis elaborati auctoribus, & distinctis in lucem temporibus seorsim editi, vnum in corpus & volument coacti, singularum artium & facultatum cultoribus exhiberentur. Quae sane res in eum potissimum suscepta finem esse videtur: vt quae scripta in singulis scientiis dissipata lateque dispersa iacerent: nec sine molestia & sumptu passim conquisita legerentur: ea in vnum volumen ad hunc modum redacta, omnem totius artis, vel sane praecipuum apparatum, veluti pulcerrimo quodam in theatro cum voluptate intuendum spectandumque studiosis proponerent: vnde hi, tanquam ex horto [f. )(2v] quodam bene culto & artificiose disposito, omnis generis herbas salutares, flosculos item frucusque varios ad suam singuli non solum vtilitatem, sed etiam oblectationem possent decerpere. Hunc ipsum finem atque vsum in praesenti quoque materia rerum Chemicarum mihi proponendum esse censui. Et quoniam permulti praestantes summisque ingeniis praediti, & singulari sapientia ornati homines, tam nostro hoc tempore, quam seculis superioribus de hac arte multa praeclare ac diuinitus quasi diuersis in locis scripserunt: ego illorum opera, quotquot indagari quidem potuerunt, magno sumptu & labore vndique conquisita, vnum in corpus, & quasi {{MarkupSmallcaps|Theatrum|u=v}} quoddam digeri, disponique curaui: Spe optima ductus, fore vt hac mea opera studiosis philosophiae Chemicae non iniucundum ingratumve praestarem officium: qui hac occasione diuersis auctoribus inter se collatis, alia ex aliis colligere facilius, atque hoc modo propositi sui metam contingere possent commodius, Vestrae autem Celsitudini, Princeps illustrissime, Domine clementissime, {{MarkupSmallcaps|Theatrum|u=v}} hoc {{MarkupSmallcaps|Chemicum|u=v}} inscribere ac dedicare humiliter volui: cum quod me non fugiat, quam clementi plane atque laudabili fauore & amore V[estrae] Cels[itudinis] artes Chemicas complectatur atque foueat: tum quod non solum in aliis scientiis vsitatum: verum etiam in hac nostra Chemica prorsus necessarium sit, edendis operibus pa- [f. )(3r] tronos ac fautores quaerere: quorum protectione & auctoritate illa tuto exiere, & in luce publica versari possint. Quam obrem ea, qua possum, animi submissione, hoc ipsum {{MarkupSmallcaps|Theatrum|u=v}} Chemicum V[estrae] C[elsitudini] offero & dedico: simulque humiliter rogo: vt C[elsitudo] V[estra] sereno id benignoque vultu suscipere, illustrissimaque sua protectione defendere atque tueri clementissime dignetur. Deum opt[imum] max[imum] toto pectore precor, vt Celsitud[o] V[estra] cum illustrissima coniuge, totaque inclita domo VVirtembergica florentem diu, incolumen atque superstitem conseruet ac tueatur. Argentinae. Id[ibus] Septemb[ris] Anno 1602.
EA plerisque in facultatibus bonisque artibus per annos iam aliquot ab artificibus adhibita fuit diligentia, illustrissime Princeps, Domine Clementissime: vt singuli Tractatus & libri de singulis materiis à diuersis elaborati auctoribus, & distinctis in lucem temporibus seorsim editi, vnum in corpus & volument coacti, singularum artium & facultatum cultoribus exhiberentur. Quae sane res in eum potissimum suscepta finem esse videtur: vt quae scripta in singulis scientiis dissipata lateque dispersa iacerent: nec sine molestia & sumptu passim conquisita legerentur: ea in vnum volumen ad hunc modum redacta, omnem totius artis, vel sane praecipuum apparatum, veluti pulcerrimo quodam in theatro cum voluptate intuendum spectandumque studiosis proponerent: vnde hi, tanquam ex horto {{Pagemark|f. )(2v}} quodam bene culto & artificiose disposito, omnis generis herbas salutares, flosculos item frucusque varios ad suam singuli non solum vtilitatem, sed etiam oblectationem possent decerpere. Hunc ipsum finem atque vsum in praesenti quoque materia rerum Chemicarum mihi proponendum esse censui. Et quoniam permulti praestantes summisque ingeniis praediti, & singulari sapientia ornati homines, tam nostro hoc tempore, quam seculis superioribus de hac arte multa praeclare ac diuinitus quasi diuersis in locis scripserunt: ego illorum opera, quotquot indagari quidem potuerunt, magno sumptu & labore vndique conquisita, vnum in corpus, & quasi {{MarkupSmallcaps|Theatrum|u=v}} quoddam digeri, disponique curaui: Spe optima ductus, fore vt hac mea opera studiosis philosophiae Chemicae non iniucundum ingratumve praestarem officium: qui hac occasione diuersis auctoribus inter se collatis, alia ex aliis colligere facilius, atque hoc modo propositi sui metam contingere possent commodius, Vestrae autem Celsitudini, Princeps illustrissime, Domine clementissime, {{MarkupSmallcaps|Theatrum|u=v}} hoc {{MarkupSmallcaps|Chemicum|u=v}} inscribere ac dedicare humiliter volui: cum quod me non fugiat, quam clementi plane atque laudabili fauore & amore V[estrae] Cels[itudinis] artes Chemicas complectatur atque foueat: tum quod non solum in aliis scientiis vsitatum: verum etiam in hac nostra Chemica prorsus necessarium sit, edendis operibus pa- {{Pagemark|f. )(3r}} tronos ac fautores quaerere: quorum protectione & auctoritate illa tuto exiere, & in luce publica versari possint. Quam obrem ea, qua possum, animi submissione, hoc ipsum {{MarkupSmallcaps|Theatrum|u=v}} Chemicum V[estrae] C[elsitudini] offero & dedico: simulque humiliter rogo: vt C[elsitudo] V[estra] sereno id benignoque vultu suscipere, illustrissimaque sua protectione defendere atque tueri clementissime dignetur. Deum opt[imum] max[imum] toto pectore precor, vt Celsitud[o] V[estra] cum illustrissima coniuge, totaque inclita domo VVirtembergica florentem diu, incolumen atque superstitem conseruet ac tueatur. Argentinae. Id[ibus] Septemb[ris] Anno 1602.


V[estrae] Cels[itudinis] Subiectiss[imus]
V[estrae] Cels[itudinis] Subiectiss[imus]


{{MarkupSmallcaps|Lazarus Zetznerus|u=v}} Bibliopola ibid[em]
{{MarkupSmallcaps|Lazarus Zetznerus|u=v}} Bibliopola ibid[em]
{{InfoboxTranslation|Date=2023-03-02}}
To the most illustrious prince and lord, Lord Frederick, Duke of Württemberg and Teck, Count of Montbéliard, Lord of Saxenheim, etc., his most merciful lord, greetings.
Most illustrious prince, most merciful lord, for several years now, artisans have been applying diligence in many fields and arts, so that each treatise and book on individual topics, written by various authors and published separately over time, could be presented in one volume and collection for practitioners of each art and profession. This endeavor appears to have a primary goal: to present in one volume, for the pleasure and observation of the studious, all the principal apparatus and adornment of the entire art, like a beautiful theater. Thus, they could pluck, like from a well-cultivated garden, all sorts of healing herbs, flowers, and fruits, not only for their individual usefulness, but also for their pleasure. I decided to propose this same goal and use for the current subject matter of chemical substances.
Since many outstanding and highly gifted men, endowed with extraordinary wisdom, not only in our time, but in previous centuries, have written much about this art with great clarity and almost divine inspiration, I have made every effort to collect their works, wherever possible, at great expense and effort, and arrange them as one volume, and as if to create a THEATER. Hoping to provide, through my own work, a not unpleasant or unpleasant duty for students of chemical philosophy, who could more easily collect other authors' ideas and achieve their goal this way. Therefore, most illustrious prince, most merciful lord, I humbly wished to dedicate and inscribe this CHEMICAL THEATER to Your Highness, because I am not unaware of how much your mercy and love embrace and nourish the chemical arts, and not only in other sciences, but also in our own chemistry, it is entirely necessary to seek out patrons and supporters for publishing works, whose protection and authority can help them safely go public. Therefore, with all the submission of my soul, I offer and dedicate this very THEATER Chemical to Your Highness and humbly request that Your Highness receives it with a clear and laudable favor and love, and that you defend and protect it with your illustrious protection.
I fervently pray to God the greatest and the best to preserve and protect Your Highness, with your illustrious spouse and your entire noble household of Württemberg, flourishing, safe, and alive for a long time. At Strasbourg, on the Ides of September, in the year 1602,
Your Highness's most humble subject,
LAZARUS ZETZNER, bookseller there

Revision as of 19:17, 2 March 2023

Author: Lazarus Zetzner
Recipient: Friedrich I. Herzog von Württemberg
Type: Dedication
Date: 13 September 1602
Place: Straßburg
Pages: 3
Language: Latin
Quote as: https://www.theatrum-paracelsicum.com/index.php?curid=789
Editor: Edited by Julian Paulus
Source: Theatrum chemicum, v. 1, Cornelius Sutor (Oberursel) für Lazarus Zetzner (Straßburg) 1602, f. )(r2–)(3r [BP251]
Translation: Raw translation see below
Back to Paratexts
Back to Texts by Lazarus Zetzner

Illvstrissimo Principi ac Domino, Domino Friderico Dvci Wirtembergensi & Teccensi, Comiti Montis Belgarum, Domino in Saxenheim, &c. Domino suo clementissimo. S[alutem] D[icit].

EA plerisque in facultatibus bonisque artibus per annos iam aliquot ab artificibus adhibita fuit diligentia, illustrissime Princeps, Domine Clementissime: vt singuli Tractatus & libri de singulis materiis à diuersis elaborati auctoribus, & distinctis in lucem temporibus seorsim editi, vnum in corpus & volument coacti, singularum artium & facultatum cultoribus exhiberentur. Quae sane res in eum potissimum suscepta finem esse videtur: vt quae scripta in singulis scientiis dissipata lateque dispersa iacerent: nec sine molestia & sumptu passim conquisita legerentur: ea in vnum volumen ad hunc modum redacta, omnem totius artis, vel sane praecipuum apparatum, veluti pulcerrimo quodam in theatro cum voluptate intuendum spectandumque studiosis proponerent: vnde hi, tanquam ex horto [f. )(2v] quodam bene culto & artificiose disposito, omnis generis herbas salutares, flosculos item frucusque varios ad suam singuli non solum vtilitatem, sed etiam oblectationem possent decerpere. Hunc ipsum finem atque vsum in praesenti quoque materia rerum Chemicarum mihi proponendum esse censui. Et quoniam permulti praestantes summisque ingeniis praediti, & singulari sapientia ornati homines, tam nostro hoc tempore, quam seculis superioribus de hac arte multa praeclare ac diuinitus quasi diuersis in locis scripserunt: ego illorum opera, quotquot indagari quidem potuerunt, magno sumptu & labore vndique conquisita, vnum in corpus, & quasi Theatrvm quoddam digeri, disponique curaui: Spe optima ductus, fore vt hac mea opera studiosis philosophiae Chemicae non iniucundum ingratumve praestarem officium: qui hac occasione diuersis auctoribus inter se collatis, alia ex aliis colligere facilius, atque hoc modo propositi sui metam contingere possent commodius, Vestrae autem Celsitudini, Princeps illustrissime, Domine clementissime, Theatrvm hoc Chemicvm inscribere ac dedicare humiliter volui: cum quod me non fugiat, quam clementi plane atque laudabili fauore & amore V[estrae] Cels[itudinis] artes Chemicas complectatur atque foueat: tum quod non solum in aliis scientiis vsitatum: verum etiam in hac nostra Chemica prorsus necessarium sit, edendis operibus pa- [f. )(3r] tronos ac fautores quaerere: quorum protectione & auctoritate illa tuto exiere, & in luce publica versari possint. Quam obrem ea, qua possum, animi submissione, hoc ipsum Theatrvm Chemicum V[estrae] C[elsitudini] offero & dedico: simulque humiliter rogo: vt C[elsitudo] V[estra] sereno id benignoque vultu suscipere, illustrissimaque sua protectione defendere atque tueri clementissime dignetur. Deum opt[imum] max[imum] toto pectore precor, vt Celsitud[o] V[estra] cum illustrissima coniuge, totaque inclita domo VVirtembergica florentem diu, incolumen atque superstitem conseruet ac tueatur. Argentinae. Id[ibus] Septemb[ris] Anno 1602.

V[estrae] Cels[itudinis] Subiectiss[imus]

Lazarvs Zetznervs Bibliopola ibid[em]


English Raw Translation

Generated by ChatGPT on 2 March 2023. Attention: This translation is a machine translation by artificial intelligence. The translation has not been checked and should not be cited without additional human verification.

To the most illustrious prince and lord, Lord Frederick, Duke of Württemberg and Teck, Count of Montbéliard, Lord of Saxenheim, etc., his most merciful lord, greetings.

Most illustrious prince, most merciful lord, for several years now, artisans have been applying diligence in many fields and arts, so that each treatise and book on individual topics, written by various authors and published separately over time, could be presented in one volume and collection for practitioners of each art and profession. This endeavor appears to have a primary goal: to present in one volume, for the pleasure and observation of the studious, all the principal apparatus and adornment of the entire art, like a beautiful theater. Thus, they could pluck, like from a well-cultivated garden, all sorts of healing herbs, flowers, and fruits, not only for their individual usefulness, but also for their pleasure. I decided to propose this same goal and use for the current subject matter of chemical substances.

Since many outstanding and highly gifted men, endowed with extraordinary wisdom, not only in our time, but in previous centuries, have written much about this art with great clarity and almost divine inspiration, I have made every effort to collect their works, wherever possible, at great expense and effort, and arrange them as one volume, and as if to create a THEATER. Hoping to provide, through my own work, a not unpleasant or unpleasant duty for students of chemical philosophy, who could more easily collect other authors' ideas and achieve their goal this way. Therefore, most illustrious prince, most merciful lord, I humbly wished to dedicate and inscribe this CHEMICAL THEATER to Your Highness, because I am not unaware of how much your mercy and love embrace and nourish the chemical arts, and not only in other sciences, but also in our own chemistry, it is entirely necessary to seek out patrons and supporters for publishing works, whose protection and authority can help them safely go public. Therefore, with all the submission of my soul, I offer and dedicate this very THEATER Chemical to Your Highness and humbly request that Your Highness receives it with a clear and laudable favor and love, and that you defend and protect it with your illustrious protection.

I fervently pray to God the greatest and the best to preserve and protect Your Highness, with your illustrious spouse and your entire noble household of Württemberg, flourishing, safe, and alive for a long time. At Strasbourg, on the Ides of September, in the year 1602,

Your Highness's most humble subject, LAZARUS ZETZNER, bookseller there