Benedictus Figulus, Paraphrasis graeco-latina Psalmi XXIII (1603)

Paraphrasis græco latina Psalmi XXIII. Regii Propheta Davidis Carmine Alcaico expressa. Item. Psalmi, CIII. poetica versio Trilinguis. Honoris nec non fortvnati Omnis & Summæ Observantiæ ergò humiliter data & devota animi veneratione nuncupata Illvstri, nec non generosæ magnificentiæ et avthoritatis singularis apprimè Spectabili Heroi ac Domino, Domino Carolo Iörgero, in Tolleth, Keppach & Stauff, L[iber] B[aro] in Kreuspach, D[omi]n[us] in Bernstein, Scherenstein, & Walpersdorff Austriæ superioris præfecto Hæreditario, &c. D[omi]n[o] suo Clementi. A Benedicto Figvlo, Vtenhovio Franco, Poeta Laureato Cæsario, & Verbi Divini Ministro Exule. Beat Fides Vara Fideles Præmijs Læticiæ Cœlestis. Anno In Carnationis Salutiferæ. cIↄ. Iↄ. cIII.

[sig. A1v] Iambi dedicatorii ad lectorem beneuolum.

Si Christiani Nomine
Gaudes frui peramabili,
Amice Lector, exhibe
Te Christianum ut hospitem:
Impleq́ue cuncta flagitat
Quæ Christiana Charitas,
Hæc nostra primùm Carmina
Vultu Sereno suscipe;
Deîn Exulis miserrimam
Sortem, vicemq́ue respice:
Succurre munifica manu
Misero Poëtæ, pectore
Benigniore mitius.
Egenti opem fer protinus
Afflicta fata sublevans
H#aec nostra qu#aeso faventior.
Rursum supern#ae Maximus
Aul#ae Monarcha sic Devs,
Terebus in tristißimis,
Misero#que sortis turbine
Miserebitur benigniter:
Plag#ae#que Beat#ae Incolam
Beatum Temet inseret
Pol Christianum ut hospitem:
Merita h#aec tua & resarciet
Collata in memet Exulem,
Beatâ opum farragine,
Durante in omne secvlvm.

Distichon Numerale.
EXVLet VsqVe LVes; beLLI VIs eXVLet atroX:
EXVLet VsqVe proCVL noXIa pLaga faMes.

Bernhardvs.
Das Wahre Vergoſſene Blut Jeſu Chriſti Jſt der
rechte Schlüſſel zum ſchönen Paradeiß.

Est verè, effusus Sanguis Christi, Vnica Clauis,
Qu#ae Paradisiacas quit reserare fores.

[sig. A2r] Paraphrasis latina Psalmi XXIII.

Cælestis vlæ maximus Arbiter
Memet gubernat, Pastor ut Optimus,
Vllo ergò continget mihi #aevo
Deficientia nulla Rerum.
Vberrimis Is me quoque pascuis
Am#oena propter Flumina recreat
Aurâ sui Flatvs Sacrati
Terque quaterque beatiore.
Impertit arvis in viridantibus
Amploque Campo Suavia Pabula:
Sui meam deîn sospitante
Noticia imbuit hancce mentem.
De Fonte puro & limpidulo mihi
Pr#aebet benignâ persapidissimos
Haustus manu, mea ustulante
Languida Corda siti allevando.
Dum longius Mens namque miserrima
Patre à supremo fortè recesserat,
Errarat à ducente calle ad
Ætheris illa beata Regna.
Deus meam sed Commiserans vicem
Pro maximo me qu#aesijt illicò
Suo favore, ultroque memet
Perditam ovem veluti retraxit,
Ostendit immò Semitam amabilem,
Patris Pij instar, Iustici#ae mihi
Legis su#ae & sacra Instituta
Pr#ae nitidis potiora Gemmis.
Decreta Casta pervenerabilis
Mî Veritatis non meritum ob meum
Revelat is, verùm ex supremi
Nvminis omnigeno Favore,
[sig. A2v] Quamvis per vmbras lethiferas miser,
Stygisque valles ambulo luridas,
Tristes & Orci per paludes,
Plurima mortis Imago ubi errat:
Nixum Supremi pr#aesidio tamen
Me territabunt nulla pericula
Pastoris, en formido nullas
Te Duce mî pr#aeëunte Larvas.
Me Tute securum, ô Pater optime,
Reddis bacillo, protinus en tuo:
Virgâ tuâ errantem coërces,
Ne graviore malo fatiscam.
Favente dextrâ Munificenti#ae
Tu#ae refundis plurima Tutemet
In me, velut Largitor Almus,
Commoda, divitias beatas,
Hinc pr#aeparas Mensam Ambrosia mihi
Amplissimam, me largiter Inclyt#ae
Frui sinis tu#ae süavi
Munere nempe benignitatis:
Perurat hostes #aemulus ut Dolor
Subinvidos, qui talia lumine
Lustrant, perungis Balsamoque
Timpora mî beneuolente lauté.
In me Tuus quin Intimus & Favor
Manat velut de perpete rivulo,
Dulci propines ut Falerno
Tu mihi pocla referta multum.
Sectabitur me túm Bonitas tua
Iugisque semper Commiseratio
Per omne seclum, nec misellum
Deseret assiduo tenore,
Hoc dum superstes lumine perfruar:
Tuá inde tecum stelligerá in domo,
In Gaudijs & sempiternis,
C#oelicus hospes vbi immorabor.

[sig. A3r] Paraphrastis gr#aeca, Eiusdem Psalmj.

Αναξ μ’ Ὀλύμπου παντοκράτωρ, καθὼς
Ποιμ##, κυβερνᾶ Φέρτατος εὐμενῶς
Τοί## χατήσω μὴ πενχρὸς
Μμδενὸς ### ἀγαθοῦ διαμπὰξ.
...
[sig. A3v] ...

[sig. A4r] Seqvitvr Metaphrasis poetica Psalmi CIII. Elegiaco Carmine expressa.

Versio latina.

Argumentum Psalmj.

In Genus humanum mitißima munera Iov#ae
Concinit hîc Vates regivs ore pio:
E docet at#que simul dignas ex pectore grato
Grates Supremo persoluisse Ducj.

Benedic anima mea Domino, &c.

Sit mihi C#oelicolum Rex carmen, & eius in ore
Ampla meo vigeat gloria fama, decus.
Dede anima in lov#ae, ô temet pr#aeconia totam,
Illius & nomen tolle sub astra sacrum.
Eia age sint, fibris latitant qu#aecunque remotis,
Protinus in laudes cuncta parata Dei.
Immemori tibi nec vanescant omne per#aevum
Illius ex animo tot benefacta tuo.
Qui gratis delet maculos#ae crimina culp#ae,
Innumeras noxas pr#aetereundo tuas.
Pro bonitate sua vitam subluridi Averni
Faucibus horrificis eripit atque tuam.
Qui tibi dat largâ, quam poscas mente, vel optes
Tutemet ore tuo, munera plura manu,
Instaurans vires, viridem tibi rite Iuventam
Flammigero volucri non secus ipse novat.
Lautâ qui rerum farragine iugè coronat
Teque caputque tuum, cor satiando bonis.
A grege qui reprobo, scelerum ut iustissimus Vltor,
Vindicat oppressum semper & innocuum.
[sig. A4v]

Apparatus

Variants

Notes

Marginalia

Word Explanations

Sources

Corrections

Bibliography