Dedication, no date (1580), Thomas Erastus to Ludwig VI., Kurfürst von der Pfalz (BP.Erastus.1580-03)
| Author: | Thomas Erastus |
| Recipient: | Ludwig VI., Kurfürst von der Pfalz |
| Type: | Dedication |
| Date: | no date [1580] |
| Place: | no place |
| Pages: | 6 |
| Language: | Latin |
| Quote as: | https://www.theatrum-paracelsicum.com/index.php?curid=3014 |
| Editor: | Edited by Julian Paulus |
| Source: | Thomas Erastus, Disputatio de putredine, Basel: Leonhard Ostein for Successors of Johannes Oporinus 1580, p. 3-8 [BP.Erastus.1580-03]
|
| Translation: | Raw translation see below |
| Back to Paratexts Back to Texts by Thomas Erastus |
[p. 3] Illvstrissimo Principi ac D[omino] D[omino] Lvdovico IIII. Comiti Palatino Rheni, Bauariæ Duci, &c. Sacri Rom[anae] Imperij Archidapifero, & Electori, Domino suo Clementißimo.
Anni iam præterierunt, Illustriss[ime] & Clementiss[ime] Princeps Elector, viginti & unus ab eo tempore, quo in hanc Scholam tuam ad Professionem artis Medicæ publicam ab Illustriss[imo] Principe & Heroe Ottone Henrico Electore vocatus fui. Quanto cum fructu toto eo, quod dixi, tempore Medicinam in hac celeberrima tua Schola, Princeps illustrissime, docuerim, id neque ego dicere possum, neque alij fortè ex me quærere debent. Rectius illi testimonium hac de re ferent, qui me docentem audiuerunt. Quod testificari ego possum, id solum dicam, me summa tum diligentia tum fide in demandato mihi munere uersatum esse, nec quicquam eorum omisisse, quæ ad plantandam & augendam artis Medicæ cognitionem facere perspexi. Quippe non tantùm publicè, uerumetiam priuatim omnes & singulos, qui id à me petiuerunt, in utraque artis parte diligenter institui. Sunt enim non pauci, qui ex priuata institutione longè felicius proficiant, quàm ex publicis prælectionibus: quos non semper ita possumus temperare, ut singulorum captui ex æquo sint accommodatæ. Si etiam propter curationes aliquando abesse me oportuit, quod neglectum fuit, sedulò compensare studui, temporibus illis, quibus mihi per leges feriari licuisset. Ad fidem quod attinet, in hoc totus [p. 4] incubui, ut artem per se quidem nitidissimam & castissimam, propter errores uerò, qui in eam paulatim irrepserunt, suspectam, propter multas aniles fabulas contemtam, denique propter impias superstitiones, quibus tota miserum in modum deformata fuit, penè exosam, ita meis auditoribus traderem, ut natiuum eius colorem sine fuco & adulterio intuerentur: hoc est, ut uera & genuina artis præcepta sine errore & superstitione aliqua proponerem. Etsi enim diuinitùs nobis data est Medicina, tot tamen fabulis, mendacijs, superstitionibus, incantamentis conspurcata est iam olim, ut meritò tum Veterum tum Recentiorum nonnulli mirari coacta sint, unde tot mala omnium artium præstantissimæ acciderint. Sed causa non est fortasse difficilis inuentu ei, qui quæ sit Medicinæ dignitas & necessitas nouit: hoc est, qui quorum bonorum mortalibus causa sit, intelligit. Equidem Dei munus est Medicina, teste Ecclesiastico, non inuentum humanum. Est enim uelut riuulus quidam cœlitùs ex Diuinæ bonitatis fonte salutari ad nos usque deriuatus, per quem nobis medetur, cruciatusq́ue nostros tollit, aut mitigat. Deus, inquam, est, qui hæc nobis bona præstat. Ipse enim scientia hac donauit homines, ut suis miraculis gloriam consequeretur. Quæ licet ueteres illi obscurius intellexerunt, non tamen planè ignorarunt: quod uel hinc demonstrari potest, quòd ab omnibus penè gentibus pro Dijs habiti cultiq́ue fuerunt, quicunque in hac arte excelluerunt. Grauiter ab eis quidem peccatum est, cùm mortalibus diuinos honores tribuerunt: at in eo decepti non sunt, quòd Medicorum opera, Dei opera crediderunt, aut similima Dei operibus esse censuerunt. Idem enim nobis prædicant Sacræ literæ, Deum & scientia medendi homines donauisse, & per eandem morbis nostris mederi, doloresq́ue lenire. Hac de causa laudem & gloriam omnem curationis sibi iure uendicat, cum Medicus nihil [p. 5] aliud sit, quàm Dei instrumentum, per quod è mortis discrimine morborumq́ue sæuitia & cruciatibus clementer nos eripit. Quis porrò nescit, hoc semper egisse, & nunc etiam agere diabolum, ut Dei oepra calumnietur, & quouis modo contaminet, obscuret, impediat, contemta reddat, uel certè sibi adscribat? Vbique studet eis suas sordes aspergere, quò minus authorem suum nobis repræsentent. Et quò ex re uel arte qualibet illustriorem ad Deum gloriam redire uidet ac nouit, eò laborat impensius, ut uel erroribus compleat, uel abusu inutilem ac noxiam reddat, uel in contemtum adducat, uel denique additamentis suis, uidelicet incantamentis & superstitionibus, ita transformet atque adulteret, ut suam quodammodo creaturam faciat. Nimis uera esse quæ diximus, ij dicent, qui uident, quibus artibus cultum Diuinum, à sordibus quibus eum inquinarat, repurgatum, de integro contaminare ac deprauare studeat. Certum est, Diabolum omnia bona Dei instituta corrumpere & peruertere, maximè autem ea, propter quæ homines præcipuè Deum laudant, prædicant, et por Deo agnuscunt. In quorum censu cum sit ars Medica, ut ex ijs quæ antè allata sunt, perspicuum est, mirari amplius non debemus, cur tantopere ei insidiatus semper fuerit, & ne nunc quidem desinat eam per uarias & mendaces præstigias euertere, & pro salutari pestiferam reddere. Verùm siue hoc, siue aliud quippiam tanti mali causa exstiterit olim, & hodie quoque exsistat, (Non enim ad uiuum resecare ista nunc animus est) certum est, artem aliam nullam tot hostes habuisse, qui eam, non dicam labefactare, uel parte aliqua spoliare, sed radicitùs euellere conarentur: quod nostra hæc ætas satis declarat. Nulla etiam reperitur, quæ tot absurdis fabulis & nefarijs superstitionibus receptaculum facta sit. Ab his sordibus expurgatam seriò ac sedulò pro uirili mea conatus sum eam auditoribus meis [p. 6] docendo ac scribendo tradere. Quòd si desideratum finem assequi non potui, fide tamen & diligentia officio meo non defui: & quantum potui, tantum præstiti. Idem si & alij facere uolent, non ita multo póst suo nitori restitutam cerneremus. Ad superstitiones quod attinet, aijci illæ tum ex arte, (quod facilius futurum est) tum ex utentium animis, (ad quod maiore fortasse labore opus erit,) non alijs argumentis poterunt, quàm quæ ex Sacris literis petuntur. Hæ namque solæ, quomodo eæ cognoscendæ sint, docent, & ut eas tum in medendo, tum in alijs actionibus omnibus fugiamus, mandant. Ratio quoque inanes illas esse demonstrans, non otiosa erit. In excindendis erroribus plus difficultatis fortasse reperietur: at non deserenda ob id causa fuerit. Huc, nis me fallit animus, non parum faciem Disputationes, quas nunc Celsit[udinem] tuæ, Princeps illustriss[ime] & clementiss[ime] offero & consecro. Etsi enim desceptatio de putredine Philosophica magis quàm Medica uideri alicui potest, ita tamen Medicinæ est utilis ac necessaria, ut absque eius exacta cognitione iners sine capite truncus censeri iure possit. Non opus est, ut procul argumenta petamus, quibus hoc ipsum declaremus. Sequentes enom de febribus dissertationes id præclarissimè probant. Ac putredinis naturam ita Disputatione hac explicaui, ut dubitationes de ea nullas, aut perpaucas, & eas non magni momenti superesse putem. Cæterùm causæ, quæ me mouerunt, ut sub illustrissimo Celsit[udinis] tuæ nomine publicas facerem, multæ sunt, ex quibus duas hoc loco & tempore retulisse sufficiet. Et prima quidem ferè dicta iam est, nempe ut per hanc occasionem per tot iam annos obitæ functionis meæ rationem aliquam Celsit[udinem] tuæ redderem. Si me aliquis interroget, Cur nunc tandem faciam, quod olim factum oportuerit? huic respondeo, neque opus tunc fuisse, neque materiam me habuisse tanto Principe dignam. Nunc aliud res postulat, ac discepta- [p. 7] tio ea est, quæ summo Principe non indigna censeri possit. Altera est, ut hoc facto meam erga Celsit[udinem] tuam obseruantiam non tuæ solùm Celsit[udinem] declararem, sed publicè omnibus testatam facerem. Non ignoro, quid tibi, Illustrissime Princeps, cùm meo priuatim nomine, tum Scholæ titius gratia, debeam. Qua me beneuolentia prosecutus sis inde ab initio, quo huc uocatus ueni, præclarissimè memini. Scio non minus te ea erga Scholam, eiusq́ue Doctores & Professores uoluntate ac beneuolentia affectum fuisse ac esse, ut maiore erga liberos tuos esse non possis. Quamobrem æquum erat, ut certatim omnes accurreremus, ingeniorumq́ue tibi nostrorum fœtus, tanquam Patrono & Mecœnati summo, hilares offerendo & consecrando gratum nostrum animum testaremur. Apertè ac liberè dico, me non uidere, quibus modis aut officijs gratias tuæ Cels[itudinem] agam, quoties apud me considero, quàm solicitè hoc agas, ut Academia hæc tua alioqui celeberrima, magis ac magis floreat, dum nihil eorum omittis, quæ ad eam ornandam & amplificandam faciunt. In quo studio cum ætatis nsotræ principes ferè omnes longè superes, iure optimo Scholæ huic congratulari omnes debemus, quòd talem nacta est Principem, patronum, uel ut rectius dicam, parentem. Nec minus lætari debent eius Professores tanto Mecœnate, qui summa eos gratia & fauore complectitur, tuetur, ornat. Quis ergo non fateatur, tantas tuæ Cels[itudinis] gratias nos debere, quantas reddere nullo unquam tempore poterimus? Nolo hic iam recensere excelsas animi tui uirtutes alias, insignem pietatem, incredibilem erga quoslibet et humanitatem & clementiam, aliasq́ue dotes, quibus Deus Opt[imus] Max[imus] tuam Cels[itudinem] supra cæteros cumulatissimè ornauit: quia neque pro dignitate oratione assequi & exprimere possum, neque ad præsens institutum pertinent, quo propositum mihi duntaxat fuit, præcipuas causas indicare, quæ me, ut hasce Disputa- [p. 8] tiones amplissimo nomine tuo inscriberem, impulerunt ac permouerunt. Quippe & reddere me rationem aliquam administrati officij decebat, & animum gratum erga T[uae] Cels[itudinis] declarare conueniebat, cum præ multis alijs singulari me iampridem amore & beneuolentia sis complexus. Quare te, Princeps illustriss[ime] atque optime, summa, qua debeo & possum, abseruantia oro, ut quod nunc offero, benignè suscipias, & testimonium obseruantiæ gratiq́ue animi mei erga T[uae] Cels[itudinis] extare patriaris. Aeterni Dei patris æternus filius, unus idemq́ue cum Patre & Spiritu sancto Deus, Dominus noster Iesus Christus, T[uae] Cels[itudinis] Scholæ & Reipub[licae] diu superstitem esse uelit, Sanctoq́ue spiritu suo cogitationes & consilia omnia ad sancti nominis sui gloriam plurimorumq́ue salutem dirigat. Amen.
Celsitud[inis] tuæ obseruantiß[imus] Thomas Erastus Medicus.
English Raw Translation
Generated by ChatGPT-4 on 17 August 2023. Attention: This translation is a machine translation by artificial intelligence. The translation has not been checked and should not be cited without additional human verification.
